Εκσυγχρονισμός της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης

Νόμος 1943 της 11/11.4.91.
Εκσυγχρονισμός της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης, αναβάθμιση του προσωπικού της και άλλες συναφείς διατάξεις (Α' 50).

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
Σχέσεις πολιτών και δημόσιας διοίκησης- Δημοσιότητα της διοικητικής δράσης- Κατάρτισης κωδίκων.

Αρθρο 5
Προθεσμία διεκπεραίωσης υποθέσεων.

1. Οι δημόσιες υπηρεσίες, τα ν.π.δ.δ., οι ο.τ.α. και οι λοιποί φορείς του δημόσιου τομέα υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών (φυσικών ή νομικών προσώπων ημεδαπών ή αλλοδαπών) και να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις τους μέσα σε χρονικό διάστημα εξήντα ημερών. Πληροφορίες, πιστοποιητικά, δικαιολογητικά και βεβαιώσεις δίδονται αμέσως και πάντως δεν καθυστερούν παραπάνω από δέκα (10) ημέρες. Η προθεσμία αυτή αρχίζει από την υποβολή του αιτήματος στην αρμόδια υπηρεσία. Εάν το αίτημα υποβληθεί σε αναρμόδια υπηρεσία, η υπηρεσία αυτή υποχρεούται μέσα σε πέντε ημέρες να το διαβιβάσει στην αρμόδια υπηρεσία και να γνωστοποιήσει αυτό στον ενδιαφερόμενο. Στην περίπτωση αυτήν η οριζόμενη στην παρούσα παράγραφο προθεσμία αρχίζει από τότε που περιήλθε το αίτημα στην αρμόδια υπηρεσία.

**ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Κατά την Υ.Α. ΔΙΣΚΠΟ/Φ. 17/32706(Προεδρίας-Οικονομ.) της 28.29/8/91, ΦΕΚ Β 699, άρθρο 1, παρ. 1:"Στις περιπτώσεις που δεν τηρούνται οι προθεσμίες μέσα στις οποίες οι υπηρεσίες του δημοσίου τομέα υποχρεούνται να απαντούν οριστικά στα αιτήματα των πολιτών και να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις κατά το άρθρο 5 του Ν. 1943/91 , οι ενδιαφερόμενοι , προκειμένου να τους καταβληθεί το κατά τις παρ. 7 και 8 του άρθρου 5 του ίδιου νόμου χρηματικό ποσό υποβάλλουν αίτηση σε ειδικό έντυπο όπως το συνημμένο υπόδειγμα στην Γραμματεία του Σώματος Ελεγκτών".

2. Η προθεσμία της παρ. 1 διακόπτεται αν κάποιο από τα πιστοποιητικά, δικαιολογητικά ή άλλα στοιχεία, τα οποία υποχρεούται να προσκομίσει ο ενδιαφερόμενος, δεν προσκομίζεται ή είναι ελλιπές. Στην περίπτωση αυτήν, ο αρμόδιος για τη διεκπεραίωση της υπόθεσης υπάλληλος οφείλει να ειδοποιήσει αμέσως τον πολίτη, με έγγραφο επί αποδείξει, για τη συμπλήρωση των στοιχείων. Χρονική αφετηρία της προθεσμίας ορίζεται η ημερομηνία υποβολής όλων των στοιχείων.

3. Για υποθέσεις αρμοδιότητας περισσότερων υπηρεσιών, η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 παρατείνεται για δεκαπέντε (15) ακόμη ημέρες. 4. Με απόφαση του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης και του κατά περίπτωση αρμόδιου υπουργού, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί να ορίζεται, κατά περίπτωση, διαφορετική προθεσμία για τη διεκπεραίωση υποθέσεων, εφ' όσον ειδικοί λόγοι, που αναφέρονται στην απόφαση αυτήν, το επιβάλλουν. Οι αποφάσεις της παρούσας παραγράφου εκδίδονται εντός αποκλειστικής προθεσμίας τριών μηνών από τη δημοσίευση του νόμου αυτού.

***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Κατά το άρθρο 1 παρ. 4 της Υ.Α. ΔΙΣΚΠΟ/Φ.17/32706 (ΠΡΟΕ-ΟΙΚ) της 28.29/8/91 (Β' 699) ορίζεται ότι: "Στις περιπτώσεις υποθέσεων πολιτών που έχει ορισθεί προθεσμία μεγαλύτερη των εξήντα (60) ημερών κατά την παρ. 4 του άρθρου 5 του Ν. 1943/91, στο σημείωμα που δίνεται στον πολίτη με τον αριθμό πρωτοκόλλου της αίτησής του, γράφεται υποχρεωτικά και η προβλεπόμενη κατά τ' ανωτέρω προθεσμία της συγκεκριμένης υπόθεσης".

5. Οι προθεσμίες του άρθρου αυτού δεν ισχύουν για υποθέσεις που αφορούν καθολικές ή γενικές υποχρεώσεις των πολιτών, ή δικαστικές υποθέσεις του Δημοσίου ή αναγνώριση απαιτήσεων κατ' αυτού ή απαιτούν σύμπραξη του πολίτη ή παράσταση του ενώπιον συλλογικών οργάνων.

6. Οι υπηρεσίες απαλλάσσονται από την υποχρέωση των προηγουμένων παραγράφων του παρόντος άρθρου, όταν το αίτημα είναι εμφανώς παράνομο, αόριστο, ακατάληπτο ή επαναλαμβάνεται κατά τρόπο καταχρηστικό. "7. Σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών που προβλέπονται στις διατάξεις του Ν. 2690/1999 (ΦΕΚ 45/Α), όπως ισχύουν, καταβάλλεται στον αιτούντα, από τον οικείο φορέα, πλήρης αποζημίωση. Η αποζημίωση αυτή αφαιρείται από το τυχόν, μεταγενεστέρως, επιδικαζόμενο ποσό, εφόσον γίνει δεκτή από το αρμόδιο δικαστήριο σχετική αγωγική απαίτηση, κατά τις περί αστικής ευθύνης διατάξεις."

*** Η παρ.7 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.1 άρθρου 7 Ν.3242/2004,ΦΕΚ Α 102/24.5.2004.

*** H YA ΔΙΣΚΠΟ/Φ.17/21936 (ΦΕΚ Β' 1391/2001) oρίζει ότι: "Το κατώτερο όριο των 5.000 δραχμών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 14,6 ευρώ, αναπροσαρμόζεται στις 6.815 δραχμές και αντιστοιχεί σε 20 ευρώ. Το ανώτερο όριο των 200.000 δραχμών, οι οποίες αντιστοιχούν σε 586,94 ευρώ, αναπροσαρμόζεται στις 204.450 δραχμές και αντιστοιχεί σε 600 ευρώ."

***Η ΥΑ ΔΙΣΚΠΟ/Φ/17/ΟΙΚ 16787/2003 (ΦΕΚ 1278 Β΄/2003) ορίζει ότι: "Το κατώτερο όριο του χρηματικού ποσού που προβλέπεται στην παράγραφο 7 του άρθρου 5 του Ν. 1943/91 όπως αναπροσαρμόστηκε με την απόφασή μας ΔΙΣΚΠΟ/Φ.17/21936/22.10.2001 ορίζεται σε 30 ευρώ".


8. Το ύψος του καταβλητέου χρηματικού ποσού που προβλέπεται στην προηγούμενη παράγραφο καθορίζεται από τις Επιτροπές της παραγράφου 13 του παρόντος άρθρου μετά από εισήγηση της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Διοίκησης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης ή της Περιφέρειας, που επιλαμβάνονται μετά από αίτηση του πολίτη. Για τον καθορισμό του ύψους της καταβλητέας πλήρους αποζημίωσης λαμβάνονται υπόψη ιδίως: α) το μέγεθος της περιουσιακής ζημίας και της ηθικής βλάβης που προκλήθηκε από την καθυστέρηση, β) οι συνθήκες στις οποίες οφείλεται η καθυστέρηση, γ) το τυχόν υφιστάμενο σχετικό πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη. Η απόφαση της Επιτροπής, που εκδίδεται μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή της σχετικής αίτησης και μετά από εξέταση της συνδρομής των ανωτέρω προϋποθέσεων, κοινοποιείται στον ενδιαφερόμενο, καθώς και στην υπηρεσία που δεν ενήργησε μέσα στη νόμιμη προθεσμία και αποτελεί εντολή καταβολής στον πολίτη του ορισθέντος ποσού. Αν η καταβολή αυτή δεν γίνει μέσα σ' έναν μήνα, από την κοινοποίηση της απόφασης της Επιτροπής, το χρηματικό ποσό καταβάλλεται εντόκως. Ο τόκος υπολογίζεται για κάθε μήνα με το επιτόκιο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, που ισχύει για τις καταθέσεις, επί προθεσμία διάρκειας ενός έτους."

*** Η παρ.8 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.2 άρθρου 7 Ν.3242/2004,ΦΕΚ Α 102/24.5.2004.


9. Η προκαλούμενη από την εφαρμογή του άρθρου αυτού δαπάνη βαρύνει το φορέα της κατά την παρ. 1 υπηρεσίας, στον προϋπολογισμό του οποίου εγγράφονται οι αναγκαίες πιστώσεις.

10. Οταν η επιτροπή αποφασίσει την επιβολή χρηματικού ποσού σε βάρος του οικείου φορέα, η υπόθεση εισάγεται στο αρμόδιο υπηρεσιακό συμβούλιο, και, όπου δεν υπάρχει, στο διοικητικό συμβούλιο, για να εξετασθεί αν υπάρχει υπαιτιότητα των υπαλλήλων. Αν διαπιστωθεί υπαιτιότητα υπαλλήλων, κινείται σε βάρος τους η πειθαρχική διαδικασία σύμφωνα με τις διατάξεις του κάθε φορέα. 11.


*** Η παρ.13 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.2 άρθρ.δεύτερου Ν.2690/1999, ΦΕΚ Α 45/9.2.1999. 14. Η ισχύς των παρ. 1, 2 και 3 του παρόντος άρθρου αρχίζει μετά από τρεις μήνες από τη δημοσίευση του νόμου αυτού και η ισχύς των παρ. 7 και 8 μετά από τέσσερις μήνες. 15. Οι ρυθμίσεις του άρθρου αυτού έχουν ως σκοπό τη δραστηριοποίηση των υπηρεσιών για την ταχεία εξυπηρέτηση των πολιτών και δεν επηρεάζουν τις οικίες προθεσμίες της ακυρωτικής διαδικασίας του άρθρου 45 του π.δ. 18/1989.

***ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το άρθρο 5 του Ν.2130/1993 (ΦΕΚ Α 62) ορίζει ότι: "Οι προθεσμίες του άρθρου 5 του ν. 1943/1991 (ΦΕΚ 50 Α') δεν ισχύουν για υποθέσεις που αφορούν κτήση-αναγνώριση, απώλεια, ανάκτηση της ελληνικής ιθαγένειας και μεταδημότευση."

***ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:Εξαιρέσεις από την προθεσμία διεκπεραίωσης υποθέσεων πολιτών άρθρ. 5 Νομ. 1943/91, με τις κάτωθι αποφάσεις:



Πηγή: http://www.docman.gr/Documents/1373.aspx

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΓΕΙΑΣ (Ε.Κ.ΕΠ.Υ.)

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Αύγουστος 2009


Αγαπητέ,

Η πανδημία από το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1)v παρουσιάζεται, το τελευταίο διάστημα, σχεδόν στο σύνολο των χωρών της ανθρωπότητας.
Με τον όρο “πανδημία γρίπης” χαρακτηρίζεται μία επιδημία με παγκόσμια εξάπλωση που προκαλείται από ένα νέο ιό της γρίπης και προσβάλλει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού που δεν έχει ανοσία στον ιό.
Κατά τον εικοστό αιώνα, υπήρξαν 3 πανδημίες: η ισπανική γρίπη το 1918, η ασιατική γρίπη το 1957 και η γρίπη του Hong Kong το 1968.
Στη χώρα μας αναμένεται τα κρούσματα πιθανόν να αυξηθούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα που υπάρχει η εποχική γρίπη και ταυτόχρονα ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους είναι αυξημένος.
Στο πλαίσιο αυτό, τα σχολεία αποτελούν έναν χώρο ιδιαίτερης προσοχής για την εξέλιξη της επιδημίας της γρίπης στην κοινότητα γιατί είναι γνωστό ότι τα παιδιά συμμετέχουν σημαντικά στη μετάδοση της νόσου τόσο λόγω της φυσιολογίας τους όσο και λόγω της κοινωνικής τους συμπεριφοράς (περισσότερος συγχρωτισμός και στενή επαφή μεταξύ τους λόγω παιχνιδιών).
Η παρούσα επιστολή στοχεύει να σας ενημερώσει για το νέο ιό γρίπης καθώς και για το πώς θα πρέπει να λειτουργήσετε κατά τη διάρκεια της νέας σχολικής περιόδου σχετικά με την πανδημία από το νέο ιό γρίπης Α(Η1Ν1)v.

Α. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ ΓΡΙΠΗΣ

Τι είναι ο νέος ιός γρίπης Α(Η1Ν1)v
Ο νέος ιός της γρίπης A(H1N1)v που απομονώθηκε για πρώτη φορά πρόσφατα, είναι ένας νέος υπότυπος του ιού της γρίπης που προσβάλλει και τους ανθρώπους. Περιέχει γονίδια που προέρχονται από ιό της γρίπης των χοίρων, των πτηνών και των ανθρώπων.

Συμπτώματα που προκαλούνται από το νέο ιό

• Συμπτώματα που προκαλούνται από το νέο ιό
• Τα συμπτώματα της νόσου είναι παρόμοια με αυτά της εποχικής γρίπης και μπορεί να περιλαμβάνουν:

αιφνίδια έναρξη πυρετού -συνήθως πάνω από 38 0C – και

συμπτώματα από το αναπνευστικό σύστημα (όπως βήχας, καταρροή, πονόλαιμος)

πόνος στους μυς και στις αρθρώσεις, πονοκέφαλος κλπ, ενώ

μπορεί να παρουσιαστούν και άλλα συμπτώματα, όπως έντονο αίσθημα κόπωσης και σπανιότερα διάρροια και έμετοι κυρίως στα νεότερης ηλικίας παιδιά

• Ο ιός μπορεί να προσβάλει και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλέσει πνευμονία.
• Ανοσοκατασταλμένα άτομα, έγκυες, βρέφη, άτομα με χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού και κυκλοφορικού συστήματος και ηλικιωμένοι είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν επιπλοκές.

Τρόποι μετάδοσης του ιού
Ο νέος ιός γρίπης A(H1N1)v μεταδίδεται με τους ίδιους τρόπους που μεταδίδεται και η εποχική γρίπη:

• μέσω σταγονιδίων από ασθενή που βήχει ή φτερνίζεται ή μιλάει, αλλά και
• έμμεσα με την επαφή με μολυσμένα χέρια ή άψυχα αντικείμενα, όταν τα μολυσμένα σταγονίδια που προέρχονται από ασθενή εγκαθίστανται στα χέρια του ή σε άλλες επιφάνειες και μέσω αυτών υπάρχει δευτερογενής μετάδοση σε ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με αυτές. Οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή μολύνονται γιατί με τα χέριά τους αγγίζουν το στόμα, την μύτη ή τα μάτιά τους.

Μεταδοτικότητα του ιού
Η περίοδος μεταδοτικότητας της γρίπης από το νέο ιό Α(Η1Ν1)v, σύμφωνα με τα υπάρχοντα μέχρι στιγμής δεδομένα, είναι από μια ημέρα πριν έως και επτά ημέρες μετά την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Σημειώνεται ότι η περίοδος μεταδοτικότητας μπορεί να είναι πιο παρατεταμένη στα παιδιά και ανοσοκατασταλμένα άτομα.

Πως μπορώ να προστατευτώ από τη νόσο;

• Καλύψτε το στόμα και τη μύτη σας με χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή φτερνίζεστε. Πετάξτε το χαρτομάντιλο στα σκουπίδια μετά τη χρήση του. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύετε τους άλλους. Αν δε διαθέτετε χαρτομάντιλο φτερνιστείτε στον αγκώνα σας και όχι στην παλάμη σας
• Το συχνό πλύσιμο χεριών θα σας προστατέψει από τα μικρόβια. Πλύνετε τα χέρια σας συχνά, ειδικά μετά το βήχα ή το φτέρνισμα. Τα καθαριστικά χεριών που περιέχουν αλκοόλ είναι επίσης αποτελεσματικά. Αποφύγετε να ακουμπάτε τα μάτια σας, τη μύτη ή το στόμα σας, γιατί με αυτόν τον τρόπο εξαπλώνεται η μόλυνση
• Αποφεύγετε στενές επαφές με άτομα που έχουν ασθενήσει. Εάν αρρωστήσετε, κρατείστε απόσταση από τους άλλους για να μην τους μεταδώσετε τη νόσο
• Μην πηγαίνετε στη δουλειά εάν αρρωστήσετε, αλλά μείνετε στο σπίτι σας για να μην μεταδώσετε την ασθένεια και στους άλλους, ενημερώνοντας την υπηρεσία σας

Περισσότερες πληροφορίες για τη γρίπη μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) : www.keelpno.gr καθώς και τηλεφωνικά στο νούμερο 1135.

Β. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ

Το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης έχει εκδώσει ειδική εγκύκλιο με θέμα: «Μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς της γρίπης Α(Η1Ν1)v στις Σχολικές Μονάδες και φορείς που προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες» την οποία θα βρείτε στο σχολείο που υπηρετείτε με την έναρξη της σχολικής περιόδου και οφείλετε να τη μελετήσετε.

Σημαντικά σημεία της εγκυκλίου είναι ότι:

• Σε κάθε σχολείο πρέπει να συσταθεί ομάδα γρίπης με έναν υπεύθυνο «Συντονιστή γρίπης» για την εφαρμογή και την τήρηση των διατάξεων της εγκυκλίου και την αντιμετώπιση παιδιών που εμφανίζουν συμπτώματα γρίπης.
• Σε κάθε σχολείο πρέπει να καθοριστεί ένας χώρος στον οποίο θα παραμένουν παιδιά που εμφανίζουν συμπτώματα γρίπης μέχρι να απομακρυνθούν από το χώρο του σχολείου.

Στα κύρια καθήκοντα του κάθε εκπαιδευτικού περιλαμβάνονται:

• Η Εφαρμογή των κανόνων υγιεινής τόσο σε ατομικό επίπεδο, όσο και παρακολούθηση και εκπαίδευση των παιδιών για τη σωστή εφαρμογή τους.
• Η παρακολούθηση των παιδιών έτσι ώστε αν κάποιο εμφανίσει συμπτώματα γρίπης, να φροντίσει για την έγκαιρη απομάκρυνσή του από την αίθουσα διδασκαλίας και τη μεταφορά του στον καθορισμένο γι’ αυτό το σκοπό χώρο.
• Η ενεργός συμμετοχή του στην εφαρμογή των συστάσεων της εγκυκλίου.
• Η παραμονή του στο σπίτι σε περίπτωση που εμφανίσει συμπτώματα γρίπης.

Πηγή: Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων
Εγκύκλιοι και Δράσεις του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για τη Νέα Γρίπη (.zip)

Εγκύκλιος ΥΠΕΠΘ για τα μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς της γρίπης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

Α. Παπανδρέου 37, 151 80 ΜΑΡΟΥΣΙ

Πληροφορίες : Α. Κόπτσης, Θ. Νικολόπουλος

Τηλέφωνο : 210.34.42.238 210.34.43.605
Fax : 210.34.42.241
e-mail :spudonpe@ypepth.gr, t05sded@ypepth.gr

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ

Μαρούσι, 28 - 08 - 2009
Αριθ. Πρωτ. 2959

ΠΡΟΣ:

1. Περιφερειακούς Διευθυντές Π.Ε & Δ.Ε της χώρας
2. Προϊσταμένους Επιστημονικής και Παιδαγωγικής καθοδήγησης Π.Ε. και Δ.Ε. της χώρας (έδρες τους)
3. Σχολικούς Συμβούλους Π.Ε. & Δ.Ε. (έδρες τους)
   
4. Διευθυντές Εκπαίδευσης και Προϊσταμένους Γραφείων Π.Ε. & Δ.Ε. της χώρας (έδρες τους)
5. Σχολικές Μονάδες Π.Ε. & Δ.Ε. .της 1χώρας (δημόσιες και ιδιωτικές)
6. ΚΕ.Δ.Δ.Υ (μέσω των Περ/κών Διευθύνσεων)
7. Κ.Π.Ε.
8. Συμβουλευτικούς Σταθμούς Νέων (δια των οικείων Διευθύνσεων)
9. Φροντιστήρια (μέσω Διευθύνσεων και Γραφείων)

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Θέμα: Μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς της γρίπης

Σας αποστέλλουμε συνημμένα την υπ΄ αριθμ Υ1/Γ.Π.οικ.115501/27/8/09 εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με θέμα: «Μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς της γρίπης Α(Η1Ν1) στις σχολικές μονάδες και φορείς που προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες» και παρακαλούμε για την πιστή εφαρμογή της και αυστηρή τήρηση των οδηγιών που αναφέρονται σε αυτή.

Στο πλαίσιο αυτό και με τη λήψη της εγκυκλίου,
οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων προβαίνουν στις εξής ενέργειες:

• συγκαλούν το Σύλλογο Διδασκόντων και αποφασίζουν από κοινού για τα επιμέρους μέτρα και τις ενέργειες που απαιτούνται για την καλύτερη εφαρμογή των οδηγιών της συγκεκριμένης εγκυκλίου στο πλαίσιο της σχολικής τους μονάδας.
• φροντίζουν και αναρτούν σε εμφανή σημεία του σχολείου συγκεκριμένες οδηγίες για τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας. Ιδιαίτερα οι οδηγίες που αφορούν τους μαθητές αναρτώνται και σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας.
• συνεργάζονται με τις σχολικές επιτροπές, των οποίων είναι μέλη, και φροντίζουν από κοινού για την αγορά του υλικού που πρέπει να διαθέτει η σχολική μονάδα, σύμφωνα με το παράρτημα Β΄ της σχετικής εγκυκλίου. Η προμήθεια των υλικών να είναι ανάλογη του μαθητικού και εκπαιδευτικού δυναμικού της σχολικής μονάδας.
• μεριμνούν, σε συνεργασία με τις σχολικές επιτροπές και τις Νομαρχίες, για την απολύμανση των διδακτηρίων.
• ενημερώνουν αναλυτικά το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων του σχολείου τους για τα μέτρα και τις οδηγίες της παραπάνω εγκυκλίου, καθώς και τον τρόπο εφαρμογής τους στο πλαίσιο της σχολικής μονάδας τους.
• φροντίζουν, σε συνεργασία με το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων, να ενημερωθούν όλοι οι γονείς και κηδεμόνες των μαθητών του σχολείου για τα μέτρα και τις οδηγίες που πρέπει να τηρούνται και να εφαρμόζονται από όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής κοινότητας, σχετικά με τον ιό της γρίπης.
• φροντίζουν ώστε κατά την πρώτη εβδομάδα από την έναρξη των μαθημάτων να αφιερωθεί επαρκής χρόνος για τη λεπτομερή ενημέρωση των μαθητών σχετικά με τον ιό της γρίπης και γενικότερα θέματα υγιεινής.

Οι Περιφερειακοί Διευθυντές Π.Ε και Δ.Ε. σε συνεργασία με τις Διευθύνσεις Π.Ε. και Δ.Ε. προγραμματίζουν σε επίπεδο Νομού ή Διεύθυνσης Εκπαίδευσης επιμορφωτικές συναντήσεις, στις οποίες συμμετέχουν οι Διευθυντές ή Προϊστάμενοι των σχολικών μονάδων και το προσωπικό καθαριότητας αυτών, καθώς και τα στελέχη εκπαίδευσης του Νομού (Σχολικοί Σύμβουλοι, Διευθυντές Εκπαίδευσης, Προϊστάμενοι Γραφείων, υπεύθυνοι Αγωγής Υγείας). Στις συναντήσεις αυτές οι συμμετέχοντες ενημερώνονται και από ειδικό επιστημονικό προσωπικό του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ, για θέματα σχετικά με τον ιό της γρίπης.

Οι Διευθυντές Π.Ε και Δ.Ε. σε συνεργασία με τους Προϊσταμένους Γραφείων ελέγχουν τις σχολικές μονάδες για τη σωστή εφαρμογή των μέτρων και των οδηγιών της συνημμένης εγκυκλίου. Παράλληλα, συνεργάζονται με τους Περιφερειακούς Διευθυντές Π.Ε. και Δ.Ε. και τους Προϊσταμένους Γραφείων για τον προγραμματισμό των επιμορφωτικών συναντήσεων στην περιοχή ευθύνης τους και φροντίζουν για την άρτια οργάνωσή τους.

Τέλος, παρακαλούνται οι Περιφερειακοί Διευθυντές Π.Ε και Δ.Ε. μέχρι τη Δευτέρα 31-8-2009 να γνωστοποιήσουν και ηλεκτρονικά στον Ενιαίο Διοικητικό τομέα Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, Γραφείο Ειδικού Γραμματέα egr@ypepth.gr, τον πλήρη προγραμματισμό (τόπο – χρόνο) των επιμορφωτικών συναντήσεων που έχουν προαναφερθεί, σε επίπεδο Νομού ή Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.


Εσωτ. Διανομή

1. Γρ. κ. Υπουργού
2. Γρ. κ. Υφυπουργού
3. Γρ. κ. Γεν. Γραμματέα
4. Γρ. κ. Ειδικού Γραμματέα Π.Ε. και Δ.Ε.
5. Π.Ι.
6. Δ/νση Σπουδών Π.Ε.
7. Δ/νση Σπουδών Δ.Ε.

Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
ΝΙΚΗ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΥ


ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΕΠΕΙΓΟΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ. ΥΓΕΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ
ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Τζ. Κακαλιούρα,
Α. Καψάλη, Φ. Τσαλίκογλου
Ταχ. Δ/νση: Βερανζέρου 50
Ταχ. Κώδ.: 104 38
Τηλέφωνο: 210 5236283
FAX: 210 5233563

Αθήνα 27 /08/2009 Α.Π. Υ1/Γ.Π.οικ. 115501

Προς:

1.Υπουργείο Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Ανδρέα Παπανδρέου 37 Μαρούσι TK 15180
2.Υπουργείο Ανάπτυξης
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Μεσογείων 119 TK 10192
3.Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Πειραιώς 40 TK 10182
4.Υπουργείο Πολιτισμού
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ. Γεν. Γραμματέα
-Γρ. κ. Γεν. Γραμματέα Αθλητισμού
Μπουμπουλίνας 20-22 TK 10632
5.Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Αχαρνών 2 TK 10176
6.Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ. Γεν. Γραμματέα
-Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού
Τσόχα 7 ΤΚ 11521
7.Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Ακτή Βασιλειάδη Πύλη Ε1 ΤΚ 18518

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

ΘΕΜΑ: «Μέτρα πρόληψης κατά της διασποράς της γρίπης Α(Η1Ν1) στις Σχολικές Μονάδες και φορείς που προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες»

Σχετ.:

1. Π.Δ. 95/2000 (ΦΕΚ 76 τ.Α΄ 10-3-2000): Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας & Πρόνοιας.
2. Ν.2519/1997 (ΦΕΚ 165 τ.Α΄ 21-8-97): Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός του Ε.Σ.Υ., οργάνωση των υγειονομικών υπηρεσιών, ρυθμίσεις για το φάρμακο και άλλες διατάξεις.
3. Ν.3172/2003 (ΦΕΚ 197 τ.Α΄ 6-8-2003): Οργάνωση και εκσυγχρονισμός των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και άλλες διατάξεις.
4. Ν.3370/2005 (ΦΕΚ 176 τ.Α΄ 11-7-2005): Οργάνωση και λειτουργία των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας και άλλες διατάξεις.
5. Απόφαση με ΑΠ Υ1/ΓΠοικ.104526/30-7-2009 (ΦΕΚ354/τ.Υ.Ε.Θ/13-8-2009):Συγκρότηση Εθνικού Επιστημονικού και Επιχειρησιακού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση της πανδημίας της γρίπης Α(Η1Ν1).
6. Εγκύκλιος του Υ.Υ.Κ.Α. υπ’ αρ. πρωτ. Υ1/Γ.Π. οικ.57128/30-4-2009 σχετικά με τη γρίπη Α/Η1Ν1.
7. Πρακτικά Συνεδρίασης της 7ης Αυγούστου 2009 της Εκτελεστικής Επιτροπής του Εθνικού Επιστημονικού & Επιχειρησιακού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση της πανδημίας της γρίπης Α/Η1Ν1.
8. Πρακτικά Συνεδρίασης της 19ης Αυγούστου 2009 της Εκτελεστικής Επιτροπής του Εθνικού Επιστημονικού & Επιχειρησιακού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση της πανδημίας της γρίπης Α/Η1Ν1.

Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω σχετικά για το θέμα, σας αποστέλλουμε την παρούσα εγκύκλιο προς εφαρμογή. Για το λόγο αυτό, παρακαλούμε όπως την αποστείλετε άμεσα σε όλες τις Σχολικές Μονάδες καθώς και λοιπούς φορείς που προσφέρουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες.

Σκοπός της εγκυκλίου αυτής είναι αφενός η ενημέρωση των εργαζομένων, των παιδιών των σχολείων Α΄βάθμιας και Β΄βάθμιας εκπαίδευσης(Νηπιαγωγεία-Δημοτικά-Γυμνάσια-Λύκεια), των ΕΠΑΣ, όλων των Φροντιστηρίων και γενικότερα των πάσης φύσεως εκπαιδευτικών μονάδων της χώρας όσον αφορά τα συμπτώματα της γρίπης Α(Η1Ν1), τις απαραίτητες ενέργειες σε περίπτωση εμφάνισης κρούσματος και τα προληπτικά μέτρα κατά της διασποράς του νέου ιού και αφετέρου η παροχή κατευθυντήριων οδηγιών σχετικά με την προετοιμασία αυτών για την αντιμετώπιση επιδημίας γρίπης.

Επιπλέον αυτών των μέτρων ειδικά στα νηπιαγωγεία εφαρμόζονται και όσα περιγράφονται στο παράρτημα Ε.

Επισημαίνεται η ανάγκη ιδιαίτερης επίβλεψης της εφαρμογής των κατωτέρω οδηγιών σε σχολεία όπου εκπαιδεύονται παιδιά με ειδικές ανάγκες.

Α. Κλινική συμπτωματολογία της γρίπης
Η κλινική συμπτωματολογία της γρίπης περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα συμπτώματα από τα ακόλουθα:

• Πυρετό
• Βήχα
• Πονόλαιμο
• Μυαλγίες
• Συνάχι
• Πονοκέφαλο
• Ρίγος
• Αίσθημα κόπωσης
• Διάρροια και εμέτους σε ορισμένες περιπτώσεις

Τονίζεται ότι τα παιδιά και οι εργαζόμενοι των σχολείων που παρουσιάζουν ορισμένα από τα προαναφερόμενα συμπτώματα δεν πρέπει να προσέρχονται στο σχολείο. Κρίνεται σκόπιμη η αναζήτηση ιατρικής συνδρομής, στο δίκτυο Α΄βάθμιας Φροντίδας Υγείας, (π.χ. Παιδίατρος – Οικογενειακός γιατρός – Ιατρός Ασφαλιστικού Ταμείου κ.α) καθώς και η παραμονή των ασθενών στο σπίτι. Η κατ’ οίκον παραμονή είναι υποχρεωτική για όσες μέρες διαρκεί ο πυρετός και επιπλέον ακόμα ένα 24ωρο μετά την υποχώρησή του, χωρίς τη χρήση αντιπυρετικών φαρμάκων .

Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να συμβουλεύουν τους γονείς και τα άτομα που ασχολούνται με τη φύλαξη παιδιών στο σπίτι να ελέγχουν καθημερινά τα παιδιά για την εμφάνιση συμπτωμάτων γρίπης κάθε πρωί, πριν τα στείλουν στο σχολείο και εάν εμφανίζουν συμπτώματα να μην τα στέλνουν.

Β. Συνιστώμενες ενέργειες προετοιμασίας κάθε σχολικής μονάδας για την αντιμετώπιση επιδημίας γρίπης:

1. Ορισμός υπευθύνου και ομάδας για την εφαρμογή των διατάξεων αυτής της εγκυκλίου:
Σε κάθε Εκπαιδευτική Μονάδα πρέπει να ορισθεί ομάδα με έναν υπεύθυνο «Συντονιστή γρίπης» για την εφαρμογή και την τήρηση των διατάξεων αυτής της εγκυκλίου. Η ομάδα είναι τουλάχιστον τριμελής με επικεφαλής τον θεσμικά υπεύθυνο Διευθυντή της Εκπαιδευτικής Μονάδας και για τα Νηπιαγωγεία τον Προϊστάμενο. Στην ομάδα συμμετέχουν ο Υποδιευθυντής ή Αναπληρωτής Δ/ντής ή οι αρχαιότεροι εκπαιδευτικοί . Από το ρόλο αυτό πρέπει να αποκλείονται, γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης και άτομα με χρόνιο νόσημα που τους κατατάσσει σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Εφιστάται η προσοχή κάθε εκπαιδευτικού για την τήρηση των σχετικών οδηγιών που αναφέρονται στην εγκύκλιο, ο οποίος κάνει συστάσεις και ενημερώνει σχετικά την συντονιστική ομάδα.
Η παραπάνω ομάδα οφείλει να οργανώνει τις «Διαδικασίες Πρόληψης και Αντιμετώπισης της γρίπης» στη συγκεκριμένη εκπαιδευτική μονάδα, με βάση τις γενικές οδηγίες της παρούσας εγκυκλίου, λαμβάνοντας υπόψη και τις ιδιαιτερότητες του χώρου. Οδηγίες για την οργάνωση αυτών των Διαδικασιών περιέχονται στο Παράρτημα Α.

Στα καθήκοντα του Συντονιστή της ομάδας κάθε εκπαιδευτικής μονάδας περιλαμβάνεται η μέριμνα για :

1. Την παροχή φροντίδας σε όσους ασθενήσουν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην εκπαιδευτική μονάδα, στον χώρο που έχει προκαθοριστεί για το σκοπό αυτό . Εξαιρούνται οι αίθουσες που χρησιμοποιούνται για διδακτικούς σκοπούς.
2. Την καταγραφή των απουσιών λόγω γρίπης των παιδιών και του προσωπικού του σχολείου. Η καταγραφή αυτή πρέπει να γίνεται με τρόπο απλό και ταυτόχρονα ακριβή όπου θα αναφέρονται ο αριθμός των παιδιών που απουσίασαν ολόκληρη την ημέρα, κατά τάξη, ανεξαρτήτως τμημάτων καθώς και ο αριθμός του προσωπικού . Τα στοιχεία αυτά θα συγκεντρώνει και αξιολογεί το ΥΠΕΠΘ και θα είναι στη διάθεση του ΕΚΕΠΥ, του ΚΕΕΛΠΝΟ και της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας / Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
3. Την εξασφάλιση άμεσης και απρόσκοπτης επικοινωνίας με τις ακόλουθες Υπηρεσίες: Τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας & Θρησκευμάτων για την επίλυση θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, Τις Τοπικές Αρχές Δημόσιας Υγείας (Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας της οικείας Νομαρχίας), Τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας / Διεύθυνση Δημόσιας Υγιεινής, ΕΚΕΠΥ και ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ). Επισημαίνεται ότι, για την ενημέρωση σχετικά με τη γρίπη Α(Η1Ν1) τα τηλέφωνα επικοινωνίας είναι τα εξής: 1135 ή 210-5222339 ή 210-5212054.
4. Την εξασφάλιση επικαιροποιημένης λίστας με τα ονόματα, τα τηλέφωνα, τις διευθύνσεις των γονέων όλων των παιδιών και των εργαζομένων στις σχολικές μονάδες.
5. Την εποπτεία του προσωπικού καθαριότητας και της εκπαίδευσής του σύμφωνα με το περιεχόμενο της παρούσας εγκυκλίου και τα παραρτήματα αυτής, και
6. Τη δραστηριοποίηση των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων, όπου υπάρχουν, για τη εθελοντική αλληλοϋποστήριξη, έτσι ώστε να διευκολυνθούν οι εργαζόμενοι γονείς των ασθενών παιδιών που πρέπει να παραμείνουν, ένα χρονικό διάστημα, κατ’ οίκον υπό την επίβλεψη ενηλίκου.

2. Περιγραφή δράσεων

1. Οργάνωση προγράμματος ενημέρωσης των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων για τις διαδικασίες που έχει ορίσει η συγκεκριμένη εκπαιδευτική μονάδα για τη πρόληψη και αντιμετώπιση της γρίπης Α(Η1Ν1) . Επιπλέον, προτείνεται ο σχεδιασμός προγράμματος αγωγής υγείας με θέμα τη νέα γρίπη Α/Η1Ν1, απευθυνόμενο σε εκπαιδευτικούς , μαθητές και γονείς, υπό την επίβλεψη των Υπευθύνων Αγωγής Υγείας Α΄βάθμιας και Β΄βάθμιας εκπαίδευσης και σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΥΚΑ και τις Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.
2. Έλεγχος του συστήματος ύδρευσης και αποχέτευσης έτσι ώστε να αποκατασταθούν άμεσα τυχόν βλάβες πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.
3. Μέριμνα ώστε οι νιπτήρες στις τουαλέτες και στο προαύλιο να διαθέτουν πάντα φιάλη με υγρό σαπούνι και χάρτινες πετσέτες μιας χρήσης, οι οποίες πρέπει να απορρίπτονται σε κάδους που θα είναι δίπλα στους νιπτήρες.
4. Μέριμνα ώστε όλοι οι κάδοι απορριμμάτων να διαθέτουν ποδοκίνητο καπάκι και να περιέχουν πλαστική σακούλα μιας χρήσης.
5. Τοποθέτηση των θρανίων και των καθισμάτων στις αίθουσες διδασκαλίας, όσο αυτό είναι εφικτό, να γίνεται με τέτοιο τρόπο που κάθε παιδί να τηρεί τη μεγαλύτερη δυνατή απόσταση από τα παρακείμενά του.
6. Ορισμός χώρου όπου θα παραμείνει το παιδί που εμφανίζει συμπτώματα γρίπης μέχρι να το παραλάβουν οι γονείς τους(εξαιρούνται οι σχολικές αίθουσες που χρησιμοποιούνται για διδακτικούς σκοπούς).
7. Εφοδιασμός κάθε εκπαιδευτικής μονάδας με επαρκή ποσότητα υλικού απαραίτητου για την πρόληψη διασποράς της νέας γρίπης, όπως αυτό περιγράφεται στο Παράρτημα Β.
8. Περιορισμός λοιπών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων που προϋποθέτουν παραμονή σε κλειστούς χώρους.
9. Επιμελής και συχνός καθαρισμός των αντικειμένων κοινής χρήσης (πχ.μπάλες, σκυτάλες κ.α.).
10. Διασπορά των μαθητών κατά τον προαυλισμό τους, όσο το δυνατό μεγαλύτερη.
11. Ειδικά για τις εκπαιδευτικές μονάδες που διαθέτουν λεωφορεία μεταφοράς, πρέπει να υπάρχει μέριμνα για τον επαρκή αερισμό των οχημάτων.

Γ.Απαραίτητες ενέργειες σε περίπτωση εκδήλωσης συμπτωμάτων γρίπης από παιδί ή από εργαζόμενο στην εκπαιδευτική μονάδα:

1. Παιδιά και εργαζόμενοι που εμφανίζουν τα προαναφερόμενα συμπτώματα γρίπης κατά τη διάρκεια παραμονής τους στην εκπαιδευτική μονάδα θα πρέπει να φορέσουν απλή χειρουργική μάσκα και να οδηγηθούν στον προκαθορισμένο χώρο παραμονής. Το προσωπικό που θα εισέρχεται στο χώρο αυτό θα φοράει μάσκα και θα τηρεί απόσταση από τους ασθενείς μεγαλύτερη του ενός μέτρου. Οι γονείς ή οι κηδεμόνες των ασθενών παιδιών θα πρέπει να ειδοποιούνται αμέσως, με σκοπό την απομάκρυνση αυτών από το σχολείο. Ο προκαθορισμένος χώρος παραμονής, πρέπει να καθαρίζεται και να απολυμαίνεται μετά την αποχώρηση των ασθενών από προσωπικό που θα χρησιμοποιεί μέσα ατομικής προστασίας. Κοινά καθαριστικά, δηλ. υγρό σαπούνι και νερό αρκούν για τον καθαρισμό, ενώ εάν υπάρξουν εμέσματα, ούρα ή άλλες εκκρίσεις θα πρέπει τον καθαρισμό να ακολουθήσει απολύμανση για την οποία θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί διάλυμα χλωρίνης 10%(1 μέρος χλωρίνης αραιωμένο σε 10 μέρη νερού) ή αλκοολούχο αντισηπτικό.1 (βλέπε Κεφ. Δ.2 )
2. Στις εξαιρετικές περιπτώσεις που θα χρειαστεί χορήγηση αντιπυρετικού, δίδεται μόνο παρακεταμόλη σε δοσολογία σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσεως.

Δ. Προληπτικά μέτρα κατά της διασποράς της νέας γρίπης στις Εκπαιδευτικές Μονάδες

Τα προληπτικά μέτρα κατά της διασποράς της νέας γρίπης περιλαμβάνουν αφενός οδηγίες ατομικής υγιεινής και αφετέρου οδηγίες καθαρισμού και απολύμανσης χώρων, επιφανειών και αντικειμένων. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να ακολουθούν τις οδηγίες ατομικής υγιεινής και ταυτόχρονα να φροντίζουν ώστε οι οδηγίες αυτές να τηρούνται και από τα παιδιά. Οι οδηγίες καθαρισμού και απολύμανσης απευθύνονται σε όλο το προσωπικό, αλλά ιδιαίτερα στο βοηθητικό προσωπικό (π.χ. καθαρίστριες).
Το προσωπικό καθαριότητας θα πρέπει, καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας της εκπαιδευτικής μονάδας, να εξασφαλίζει την τήρηση των κανόνων υγιεινής που προβλέπονται στην παρούσα εγκύκλιο.

1. Οδηγίες ατομικής υγιεινής:

• Αποφυγή επαφής χεριών με τα μάτια, τη μύτη και το στόμα για τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης από τον ιό.
• Αποφυγή κοινής χρήσης των μολυβιών, των στυλό, των μαρκαδόρων και άλλων προσωπικών αντικειμένων.
• Αποφυγή των χειραψιών και των φιλιών.
• Κάλυψη της μύτης και του στόματος με χαρτομάντηλο (ή με άλλο τρόπο) σε βήχα ή φτέρνισμα. Το χρησιμοποιημένο χαρτομάντηλο πρέπει να απορρίπτεται αμέσως μετά τη χρήση τόσο από τα παιδιά όσο και από το προσωπικό μέσα στους κάδους απορριμμάτων.
• Απαγορεύεται τα παιδιά να πίνουν νερό απευθείας από τη βρύση με το στόμα.
• Τακτικό πλύσιμο των χεριών των παιδιών και των εργαζομένων με υγρό σαπούνι και νερό, ιδίως μετά από βήχα ή φτέρνισμα. Το πλύσιμο πρέπει να διαρκεί 15-20 δευτερόλεπτα τουλάχιστον. Ακολουθεί προσεκτικό στέγνωμα των χεριών με χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης οι οποίες θα απορρίπτονται στους κάδους απορριμμάτων. Η διαδικασία πλυσίματος των χεριών περιγράφεται εικονογραφημένη στο Παράρτημα Δ.
• Τα παιδιά και οι εργαζόμενοι στην εκπαιδευτική μονάδα μπορούν εναλλακτικά να χρησιμοποιούν αντισηπτικό αλκοολούχο διάλυμα ή χαρτομάντηλα με αντισηπτικό . Συνιστάται καλό τρίψιμο των χεριών, για 30 δευτερόλεπτα τουλάχιστον, μέχρι το αντισηπτικό να στεγνώσει τελείως. Το μπουκάλι με το αλκοολούχο διάλυμα (με αντλία έγχυσης και βάση) πρέπει να βρίσκεται σε κάθε αίθουσα διδασκαλίας και εάν είναι δυνατό κοντά στην έξοδο.
• Τα χέρια πρέπει να πλένονται καλά οπωσδήποτε πριν τη λήψη τροφής.
  

Οι παραπάνω οδηγίες πρέπει να τηρούνται αυστηρά και από το προσωπικό των κυλικείων.

2. Οδηγίες καθαρισμού και απολύμανσης:

1. Συστηματικός και επαρκής αερισμός όλων των χώρων.
2. Πέρα από τις συνήθεις εργασίες καθαρισμού, επιβάλλεται προσεκτικός και συχνός καθαρισμός (μετά από κάθε διάλλειμα) λείων επιφανειών που χρησιμοποιούνται συχνά (π.χ. πόμολα, χερούλια, κουπαστή από σκάλες ή κιγκλίδωμα, βρύσες κλπ) με κοινά καθαριστικά, δηλαδή υγρό σαπούνι και νερό, ή διάλυμα οικιακής χλωρίνης 10% (1 μέρος οικιακής χλωρίνης αραιωμένο σε 10 μέρη νερό) ή αλκοολούχο αντισηπτικό. Σημειώνεται ότι οι εργασίες καθαρισμού πρέπει να γίνονται με χρήση γαντιών. Ειδικότερα θα χρησιμοποιείται μάσκα μιας χρήσης κατά τον καθαρισμό με διάλυμα οικιακής χλωρίνης. Στο Παράρτημα Γ παρέχονται οδηγίες για τη σωστή χρήση των μέσων ατομικής προστασίας.
3. Ο καθαρισμός των αντικειμένων που δεν είναι εμφανώς λερωμένα μπορεί να γίνει με ένα απολυμαντικό, όπως οινόπνευμα. Τα αντικείμενα που είναι εμφανώς λερωμένα καθαρίζονται πρώτα με υγρό σαπούνι και νερό και κατόπιν με απολυμαντικό.
4. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στο καθαρισμό των αντικειμένων και των επιφανειών με τις οποίες ήρθε σε επαφή άτομο που εμφάνισε συμπτώματα γρίπης.
5. Οι πλαστικές σακούλες των κάδων, όταν γεμίζουν, πρέπει να δένονται σφικτά και να απομακρύνονται αμέσως. Τονίζεται ότι, το προσωπικό όταν καθαρίζει θα πρέπει να φοράει γάντια και ποδιά μιας χρήσης.
6. Τα μέσα ατομικής προστασίας μετά τη χρήση τους πρέπει να απορρίπτονται αμέσως στις πλαστικές σακούλες των κάδων απορριμμάτων. Δεν πρέπει να γίνονται προσπάθειες καθαρισμού τους, πχ. πλύσιμο των γαντιών μιας χρήσης και επαναχρησιμοποίησή τους.
7. Επισημαίνεται ότι, η χρήση γαντιών μια χρήσης δεν αντικαθιστά σε καμιά περίπτωση το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών.

ΟΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΣΤΡΑΤΗΣ - ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΡΙΖΑΣ

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ:
1.Υπουργείο Εσωτερικών
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Β.Σοφίας 15 ΤΚ 10674
2.Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Νίκης 5-7 ΤΚ 10180
3.Υπουργείο Εξωτερικών
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Β. Σοφίας 5 TK 10027
4.Υπουργείο Εθνικής 'Αμυνας
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Μεσογείων 151 TK 15500

5.Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Χαρ. Τρικούπη 182 TK 10178
6.Υπουργείο Δικαιοσύνης
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Μεσογείων 96 TK 10127
7.Υπουργείο Μεταφορών και Επικοινωνιών
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Αναστάσεως 2 TK 15669
8.Υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης
-Γρ. κ. Υπουργού
-Γρ. κ.κ. Υφυπουργών
-Γρ. κ.κ. Γεν. Γραμματέων
Διοικητήριο ΤΚ 54123 Θεσ/κη
9.Όλες τις Διοικητικές Περιφέρειες
Γραφεία κ.κ. Γεν. Γραμματέων με την παράλκηση κοινοποίησης στους Δήμους και Κοινότητες των περιοχών αρμοδιότητάς τους

10.Όλες τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις
-Γραφεία κ.κ.Νομαρχών
-Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας
-Δ/νσεις Υγείας
-Δ/νσεις Υγιεινής
-Δ/νσεις Υγείας –Πρόνοιας

Έδρες τους - Επαρχία

Παράρτημα Α
ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ Α(Η1Ν1)
Κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα πρέπει να τηρεί γραπτώς α) Διαδικασία πρόληψης της διασποράς της γρίπης Α(Η1Ν1), και β) Διαδικασία αντιμετώπισης ασθενών με εκδηλώσεις αυτής.

α) Στη «Διαδικασία πρόληψης της διασποράς της γρίπης Α(Η1Ν1)» πρέπει να περιλαμβάνονται τα εξής:

• Καθορισμός χώρου παραμονής ασθενών.
• Πως ακριβώς θα οργανωθεί η επίβλεψη του πλυσίματος των χεριών στις βρύσες, καθώς και η εποπτεία σωστής χρήσης του αντισηπτικού χεριών.
• Πως ακριβώς θα οργανωθεί ο καλός αερισμός όλων των χώρων (πόσο συχνά, με την ευθύνη ποιου ατόμου για κάθε αίθουσα).
• Πως θα γίνεται ο καθαρισμός των επιφανειών με τις οποίες υπάρχει συχνή επαφή χεριών, π.χ. πόμολα (ποια ακριβώς σημεία θα καθαρίζονται, με τι συχνότητα, με ποια σειρά, από ποιο άτομο κλπ.). Προτείνεται ο καθαρισμός στα πόμολα και στην κουπαστή της σκάλας μετά από κάθε διάλειμμα.
• Ποιο ή ποια άτομα θα είναι υπεύθυνα για την καταγραφή των απουσιών κάθε ημέρα και με ποια ακριβώς διαδικασία θα γίνεται αυτό.
• Πώς και από ποιον θα ελέγχεται η επάρκεια του υλικού καθαρισμού και του υλικού φροντίδας των ασθενών, και ποια ακριβώς είναι η διαδικασία με την οποία θα γίνεται έγκαιρα η παραγγελία νέου υλικού, όταν αυτό κοντεύει να εξαντληθεί.
• Πώς θα γίνεται η καλή ενημέρωση των εμπλεκόμενων ατόμων στις διαδικασίες πρόληψης και αντιμετώπισης της γρίπης Α(Η1Ν1).

β) Στη «Διαδικασία αντιμετώπισης ασθενών με εκδηλώσεις γρίπης στο σχολείο» πρέπει να περιλαμβάνονται τα εξής:

• Σε ποιο ή ποια άτομα θα απευθυνθούν όσοι από τους μαθητές ή το προσωπικό αισθανθούν ότι δεν είναι καλά ή θα εμφανίσουν συμπτώματα γρίπης.
• Ποιο ή ποια άτομα θα συμμετέχουν στη Συντονιστική Ομάδα1.
• Ποιο ή ποια άτομα θα αναλάβουν την ευθύνη του καθαρισμού του προκαθορισμένου χώρου παραμονής ασθενών, μετά την αποχώρηση αυτών.
• Ειδικότερα, για τον καθορισμό υπευθύνων θα πρέπει να προβλέπονται πάντα αντικαταστάτες.
  

Παράρτημα Β
Υλικό που πρέπει να διαθέτουν οι εκπαιδευτικες μοναδες 2

• Θερμόμετρα (μη υδραργυρικά, π.χ. ψηφιακά μασχάλης) ή ταινίες θερμομέτρησης.
• Χάρτινες χειροπετσέτες μιας χρήσης
• Γάντια μιας χρήσης
• Απλές χειρουργικές μάσκες μιας χρήσης
• Προστατευτικές ποδιές.
• Πλαστικές σακούλες για την απόρριψη των χρησιμοποιημένων μέσων ατομικής προστασίας και των χαρτομάντιλων ή για τη συλλογή μολυσμένων αντικειμένων που πρέπει να πλυθούν ή να απολυμανθούν.
• Πλαστικά ποτήρια μιας χρήσης.
• Μπουκάλια ή σωληνάρια με αντισηπτικό διάλυμα χεριών με αντλία έγχυσης και βάση( περιεκτικότητα σε αλκοόλη τουλάχιστον 70%).
• Απολυμαντικά για χώρους και επιφάνειες (π.χ. οικιακή χλωρίνη) και απολυμαντικά για αντικείμενα που εξατμίζονται εύκολα (π.χ. οινόπνευμα)
• Σιρόπι και χάπια παρακεταμόλης.

Προσοχή πρέπει να δοθεί στη φύλαξη των αντισηπτικών διαλυμάτων και των φαρμάκων, ώστε να μην είναι προσιτά στα παιδιά.


Παράρτημα Γ
Οδηγίες χρήσης ΜΕΣΩΝ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ (ΜΑΠ)

Παιδιά και εργαζόμενοι που εμφανίζουν συμπτώματα γρίπης Α(Η1Ν1) κατά τη διάρκεια παραμονής τους στην εκπαιδευτική μονάδα, θα πρέπει να φορούν απλή χειρουργική μάσκα (που να την στερεώνουν καλά στα αυτιά έτσι ώστε να καλύπτει τη μύτη και το στόμα) και να οδηγηθούν στον προκαθορισμένο χώρο παραμονής (εκτός αιθουσών διδασκαλίας).
Το προσωπικό που θα εισέρχεται στον προκαθορισμένο χώρο παραμονής, να φοράει μάσκα.
Το προσωπικό όταν καθαρίζει, θα πρέπει να φοράει γάντια μιας χρήσης.
Όταν για τον καθαρισμό το προσωπικό χρησιμοποιεί διάλυμα οικιακής χλωρίνης(1:10), θα πρέπει να χρησιμοποιεί και μάσκα μιας χρήσης.
Τα ανωτέρω μέσα ατομικής προστασίας μετά την χρήση τους, πρέπει να απορρίπτονται αμέσως στις πλαστικές σακούλες των κάδων απορριμμάτων. Δεν πρέπει να γίνονται προσπάθειες καθαρισμού τους, π.χ. πλύσιμο των γαντιών μια χρήσης και επαναχρησιμοποίησή τους.
Τονίζεται ότι η χρήση γαντιών μιας χρήσης δεν αντικαθιστά σε καμία περίπτωση το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΑΣΚΑΣ - ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΓΑΝΤΙΩΝ

Με γυμνό χέρι δεν αγγίζουμε το εσωτερικό της μάσκας ή την εξωτερική επιφάνεια των γαντιών


Παράρτημα Δ
ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΛΥΣΙΜΑΤΟΣ ΧΕΡΙΩΝ

• Βάλτε σαπούνι
• Ρίξτε νερό
• Σαπουνίστε καλά τα χέρια σας
• Μην ξεχάσετε να σαπουνίσετε ανάμεσα στα δάκτυλα
• Ξεβγάλετε καλά
• Κλείστε τη βρύση χρησιμοποιώντας χαρτομάντηλο και πετάξτε το
  
• Σκουπίστε καλά τα χέρια σας με άλλο χαρτομάντηλο
  

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ε
Συνιστώμενες ενέργειες προετοιμασίας Νηπιαγωγείων για την αντιμετώπιση επιδημίας γρίπης Α(Η1Ν1) πέραν των οριζόμενων στα επιμέρους κεφάλαια της παρούσης.

• Προκαθορισμός ιδιαίτερου χώρου παραμονής του νηπίου που θα εμφανίσει συμπτώματα γρίπης Α(Η1Ν1) μέχρι να το παραλάβουν οι γονείς τους.
• Επιπλέον μέτρα ατομικής υγιεινής
• Μέριμνα ώστε στους χώρους ξεκούρασης των νηπίων καθώς και στον προκαθορισμένο χώρο παραμονής νηπίων που θα εμφανίσουν συμπτώματα γρίπης Α(Η1Ν1) , να χρησιμοποιούνται μόνο χαρτοσέντονα μιας χρήσης.
• Ιδιαίτερη προσοχή στο πλύσιμο των χεριών πρέπει να δίνει το προσωπικό των νηπιαγωγείων σε περιπτώσεις όπως:
• πριν και μετά τη χορήγηση των γευμάτων.
• μετά τον καθαρισμό της μύτης και του στόματος του κάθε παιδιού.
• μετά τον καθαρισμό επιφανειών λερωμένων με εκκρίσεις (σάλιο, κ.α.) και την υποβοήθηση του κάθε παιδιού στην τουαλέτα.

• Η χρήση χαρτομάντηλων μιας χρήσης εμποτισμένα με αντισηπτικό ή εναλλακτικά η χρήση του αντισηπτικού αλκοολούχου διαλύματος, η οποία πρέπει να γίνεται υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών για την αποφυγή κατάποσής του.
• Η αποφυγή κοινής χρήσης των μολυβιών, στυλό, μαρκαδόρων και άλλων προσωπικών αντικειμένων.
• Προσεκτικός και συχνός καθαρισμός των παιχνιδιών του νηπιαγωγείου με υγρό σαπούνι και νερό ή απολυμαντικό που εξατμίζεται εύκολα (π.χ. οινόπνευμα).
• Η αποφυγή χρήσης παιχνιδιών από μαλακά υλικά, λόγω της αδυναμίας καλού καθαρισμού τους.
  

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΤ

ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΝΑ ΕΙΔΟΣ ΜΕΣΟΥ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΜΑΣΚΕΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ
Να είναι λειτουργική, άνετη και εύκολη στη χρήση και να μη προκαλεί ερεθισμό.
Να έχει λεπτή υφή και να αποτελείται από 3 στρώματα από μη υφασμένες ίνες ραιγιόν.
Το μεσαίο στρώμα να έχει ειδικό φίλτρο, χωρίς ίνες fiberglass
Nα είναι δετή με μακριά κορδόνια και στο επάνω μέρος να φέρει ενσωματωμένο μακρύ έλασμα για τέλεια εφαρμογή στη ράχη της μύτης.
Να μην είναι διαπερατή σε βιολογικά υγρά.
Με πιστοποίηση CE

ΓΑΝΤΙΑ ΜΙΑΣ ΧΡΗΣΕΩΣ
Μη αποστειρωμένα γάντια από φυσικό latex, κοντής μανσέτας:

Να πληρούν τα Ευρωπαϊκά πρότυπα ΕΝ 455-1 και ΕΝ 455-2 ως προς την ποιότητα κατασκευής , την αντοχή και τις διαστάσεις .
Να πληρούν το Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ455-3 ως προς την ασφάλεια από βιολογικούς κινδύνους.
Να έχουν ομοιόμορφη επάλειψη με παράγωγο αμύλου για εύκολο φόρεμα. Μετά την αφαίρεσή τους να μην παραμένει μεγάλη ποσότητα πούδρας στην επιφάνεια του χεριού του χρήστη.
Επιβάλλεται η δοκιμή δείγματος από τα μέλη της Επιτροπής αξιολόγησης επειδή τα γάντια μιας χρήσης συχνά έχουν ελαττωματική εφαρμογή και ορατές οπές με αποτέλεσμα κίνδυνο έκθεσης του χρήστη σε μολυσματικό υλικό.
Συσκευασία και σήμανση σύμφωνα με το πρότυπο BSEN980:1997
Η ημερομηνία παραγωγής να είναι μικρότερη των 6 μηνών από την ημερομηνία παράδοσης.
Κάθε παρτίδα να συνοδεύεται από πιστοποιητικό εργαστηριακού ελέγχου βάσει των απαιτήσεων των προτύπων EN455-1, EN 455-2 & EN 455-3 .
Με πιστοποίηση CE .
Χρόνος διεισδύσεως μικροβίων πάνω από 60΄ λεπτά. Χαρακτηρισμός γαντιού ως προς το επίπεδο προστασίας που παρέχει, κλάση 3.

ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΠΟΔΙΕΣ

Ρόμπες μιας χρήσεως από υποαλλεργικό υλικό με δέσιμο πίσω στη μέση.
Μακριά μανίκια με λάστιχο στο τελείωμα.
Κάλυψη όλου του κορμού μέχρι τη μέση της γαστροκνημίας .
Με πιστοποίηση CE .

ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΟ ΑΝΤΙΣΗΠΤΙΚΟ

Να έχει άδεια ΕΟΦ σαν φαρμακευτικό ιδιοσκεύασμα (ή σαν βιοκτόνο τύπου Ι).
Να έχει περιεκτικότητα αλκοόλης ή μίγματος αλκοολών (αιθανόλη, ισοπροπανόλη ή προπανόλη) με άθροισμα 60 έως 95%.
Με πιστοποίηση CE

ΥΓΡΟ ΣΑΠΟΥΝΙ

Να περιέχει ενυδατικούς και αναλιπαντικούς παράγοντες του δέρματος.
Να έχει pH ουδέτερο 5,5-7 και να είναι δερματολογικά ελεγμένο.
Να είναι άχρωμο με ευχάριστο ή καθόλου άρωμα .
Να περιέχει επιπρόσθετα μια ή περισσότερες ουσίες σαν συντηρητικά συστατικά για τη μη ανάπτυξη μικροβίων όπως αυτά χαρακτηρίζονται στο ΦΕΚ 329, τεύχος 2ο 21/4/1997 ΚΥΑ 6α/οικ., 3320 παράρτημα VI.
Να μην περιέχει triclosan
Να έχει άδεια σαν καλλυντικό (άδεια ΕΟΦ) ή σαν απορρυπαντικό χεριών
( καταχώρηση σε ΓΧΚ)
Να αναφέρονται σαφώς τα συστατικά του προϊόντος στην ετικέτα του
Να προσκομιστεί δείγμα στην κανονική του συσκευασία.

Κάλυψε με χαρτομάντηλο τη
μύτη και το στόμα σου, όταν
φτερνίζεσαι ή βήχεις.
Καλό, σωστό και συχνό πλύσιμο
των χεριών σου.

Πηγή: Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων
Εγκύκλιοι και Δράσεις του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για τη Νέα Γρίπη (.zip)

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ - Συνήγορος του Πολίτη

Κύκλος Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
Κύκλος Δικαιωμάτων του Παιδιού

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗΣ
(αναφορά υπ’ αρ. πρωτ. 2141/7.2.2005, έγγραφο από 27.4.2005)

ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΑ

Βοηθοί Συνήγοροι του Πολίτη
Γιώργος Μόσχος, Ανδρέας Τάκης

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006

ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

.......

2. Νομικό πλαίσιο

Όπως είναι γνωστό, κατ’ εφαρμογή των άρθρων 16 § 1 («Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλασή τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες») και 3 § 1 («Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού») του Συντάγματος, η παρουσίαση του συγκεκριμένου, τουλάχιστον, δόγματος στο πλαίσιο της κρατικά παρεχόμενης εκπαίδευσης λογίζεται ως βασικό μέσο για την προαγωγή της θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων πολιτών. Ωστόσο, οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να ερμηνεύονται σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 13 § 1 («Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης είναι απαραβίαστη. Η απόλαυση των ατομικών και πολιτικών δικαιωμάτων δεν εξαρτάται από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις καθενός») και 5 § 1 («Καθένας έχει δικαίωμα να αναπτύσσει ελεύθερα την προσωπικότητά του και να συμμετέχει στην οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας, εφόσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει το Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη»). Σημειωτέον ότι, σύμφωνα με το άρθρο 9 § 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, «Παν πρόσωπον δικαιούται εις την ελευθερίαν σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας, το δικαίωμα τούτο επάγεται την ελευθερίαν αλλαγής θρησκείας ή πεποιθήσεων, ως και την ελευθερίαν εκδηλώσεως της θρησκείας ή των πεποιθήσεων μεμονωμένως ή συλλογικώς, δημοσία ή κατ’ ιδίαν, δια της λατρείας, της παιδείας, και της ασκήσεως των θρησκευτικών καθηκόντων και τελετουργιών», δικαίωμα το οποίο κατοχυρώνεται ειδικώς για ανηλίκους στο άρθρο 14 § 1-2 της Διεθνούς Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ν. 2101/92): «Τα Συμβαλλόμενα Κράτη σέβονται το δικαίωμα του παιδιού για ελευθερία σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη σέβονται το δικαίωμα και το καθήκον των γονέων ή, κατά περίπτωση, των νόμιμων εκπροσώπων του παιδιού, να το καθοδηγούν στην άσκηση του παραπάνω δικαιώματος κατά τρόπο που να ανταποκρίνεται στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του». Επί πλέον, σύμφωνα με το άρθρο 2 του Α΄ Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ίδιας Σύμβασης, «Ουδείς δύναται να στερηθεί του δικαιώματος όπως εκπαιδευθεί. Παν Κράτος εν τη ασκήσει των αναλαμβανομένων υπ’ αυτού καθηκόντων επί του πεδίου της μορφώσεως και της εκπαιδεύσεως θα σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζωσιν την μόρφωσιν και την εκπαίδευσιν ταύτην συμφώνως προς τας ιδίας αυτών θρησκευτικάς και φιλοσοφικάς πεποιθήσεις». Σύμφωνα με τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στην υπόθεση Kjeldsen, Busk Madsen et Pedersen κατά Δανίας (απόφαση της 7.12.76, § 53), οι διατάξεις του πρωτοκόλλου αυτού δεν εμποδίζουν τα κράτη να προβούν σε διάδοση δια της εκπαίδευσης γνώσεων οι οποίες έχουν θρησκευτικό χαρακτήρα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές οι γνώσεις μεταδίδονται κατά τρόπο αντικειμενικό, κριτικό και πλουραλιστικό και δεν επιδιώκουν στόχο μύησης σε δόγμα (endoctrinement), ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν σέβεται τις θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις των γονέων. Επίσης, σύμφωνα με το Πρακτικό Επεξεργασίας Διατάγματος υπ’ αρ. 347/2002 (Τμήμα Ε΄) του Συμβουλίου της Επικρατείας, το Σύνταγμα παρέχει στον νομοθέτη διακριτική ευχέρεια να προσδώσει στο μάθημα των θρησκευτικών είτε κατηχητικό είτε θρησκειολογικό περιεχόμενο, με έμφαση στην ιστορία, το ρόλο και τις αρχές της επικρατούσης θρησκείας στην Ελλάδα.


3. Οι κατά το Σύνταγμα στόχοι της θρησκευτικής εκπαίδευσης και η υλοποίησή τους

Κατά την άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη, οπωσδήποτε δεκτική αντιλόγου, από το πλέγμα των ανωτέρω διατάξεων και αποφάσεων συνάγονται κατ’ αρχήν τα εξής: στους στόχους της πολιτείας, τους επιδιωκόμενους δια της σχολικής εκπαίδευσης, συγκαταλέγεται η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης όσων, τουλάχιστον, ελλήνων πολιτών τυγχάνουν μέλη της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ωστόσο, θεμιτός τρόπος επίδρασης στην ανάπτυξη της συνείδησης αυτής είναι μόνον εκείνος ο οποίος σέβεται την προσωπικότητα του μαθητή και ευνοεί την διάπλασή του σε «ελεύθερο και υπεύθυνο πολίτη», εκείνος, δηλαδή, ο οποίος περιορίζεται στην παρουσίαση του δόγματος και αφήνει στον μαθητή την δυνατότητα ενσυνείδητης και έμπρακτης αποδοχής των επιταγών του, μεταξύ των οποίων και της συμμετοχής στις επιβαλλόμενες από αυτό τελετουργίες. Τα στοιχεία της ελευθερίας και της υπευθυνότητας καθίστανται, έτσι, αναπόσπαστα συστατικά της ανάπτυξης της θρησκευτικής συνείδησης στο πλαίσιο του σχολείου. Επομένως, ακόμη και αν δεν κριθεί σύμφωνος με την κατά το Σύνταγμα υποχρέωση ανάπτυξης της θρησκευτικής συνείδησης ο κατά καιρούς προβαλλόμενος «θρησκειολογικός», ήτοι δογματικά αποχρωματισμένος, προσανατολισμός της εκπαίδευσης, η συνταγματικά κατοχυρωμένη ελευθερία ανάπτυξης της προσωπικότητας του μαθητή επιβάλλει, πάντως, την έμφαση στο «ομολογιακό» στοιχείο, με την έννοια ότι αναγνωρίζει τη δυνατότητα των αποδεκτών της εκπαίδευσης για θεώρηση, βάσει των δικών τους μεταφυσικών ανησυχιών, και αποδοχή του συγκεκριμένου θρησκευτικού λόγου ή της ιδιότητάς τους ως μελών της αντίστοιχης εκκλησίας. Αντίθετα, δεν φαίνεται θεμιτή η έμφαση στο αμιγές «κατηχητικό» στοιχείο, συνδεόμενο με την επιβολή διδασκαλίας συγκεκριμένου θρησκευτικού δόγματος, η οποία δεν αφήνει δυνατότητες κριτικού αναστοχασμού στους μαθητές ως προς την αποδοχή των διδαγμάτων του και την αυτόβουλη θεώρηση της ιδιότητάς τους ως μελών της συγκεκριμένης εκκλησίας, δεδομένου ότι σε ένα τέτοιο πλαίσιο υποχωρεί το στοιχείο της ελευθερίας και ο εκπαιδευόμενος περιέρχεται σε κατάσταση που θα μπορούσε ακόμη και να παρομοιασθεί με εκείνην ενός παθητικού δέκτη. Εν προκειμένω, η εξομολόγηση προϋποθέτει την ενεργό ψυχική συμμετοχή και έκθεση του υποκειμένου, γεγονός που υπερβαίνει την απλή παροχή γνώσεων και διαφοροποιείται πλήρως από το περιεχόμενο της εκπαίδευσης και τους σκοπούς της όπως αυτοί περιγράφονται στον ν. 1566/86. Η τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης μέσα στον σχολικό χώρο αποκλίνει από τον ομολογιακό χαρακτήρα της αφύπνισης της θρησκευτικής συνείδησης με καθαρά γνωστικά εργαλεία, ή έστω με ομολογιακού χαρακτήρος πρόσκληση προς ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης, και προσλαμβάνει διαστάσεις ελέγχου της αποδοχής, από τον μαθητή, των παρεχομένων γνώσεων θρησκευτικού χαρακτήρα. Υπό το πρίσμα των νομοθετημένων σκοπών της εκπαίδευσης, ο έλεγχος και η βαθμολόγηση του μαθητή περιορίζονται στο πεδίο της πρόσληψης της γνώσης, οπότε θα παρεξέκλινε από τους σκοπούς αυτούς ενδεχόμενη βαθμολόγηση του μαθητή με το κριτήριο της αποδοχής ή της πιστής τήρησης ορισμένου δόγματος, ή ακόμη και ο παραμικρός φόβος του μαθητή ότι υπάρχει πιθανότης να κριθεί βάσει του αν προσήλθε ή όχι στην εξομολόγηση. Τέτοιας φύσεως «δικαίωμα ελέγχου», οπωσδήποτε αμεταβίβαστο, μόνον οι γονείς θα εδικαιούντο ν’ αξιώσουν, ακόμη και εκείνοι μάλιστα όχι χωρίς περιορισμούς. Επί τη βάσει του κριτηρίου που θέτει το άρθρο 16 § 1 του Συντάγματος, πραγματικά «ελεύθερος και υπεύθυνος», ακόμη και στον θρησκευτικό του βίο, είναι μόνον ο μαθητής ο οποίος διατηρεί αλώβητη την αρνητική του ελευθερία, δηλαδή τη δυνατότητα ενσυνείδητης επιλεκτικής αποδοχής ή απόρριψης των δογμάτων και εμφάνισης ή απόκρυψης των επιλογών του, καθώς και επίγνωση της αρνητικής αυτής ελευθερίας. Η δυνατότητα αυτή προφανώς πλήττεται, αν τυχόν επιλεγούν εκπαιδευτικές μέθοδοι ή διαδικασίες οι οποίες υπερβαίνουν την απλή παροχή γνώσεων και προσλαμβάνουν διαστάσεις ελέγχου και επαλήθευσης της αποδοχής δογματικών επιλογών και της συνακόλουθης αυτοδέσμευσης, κάτι που κατ’ εξοχήν συμβαίνει με το μυστήριο της εξομολόγησης. Επίσης, η ελευθερία θρησκευτικής συνείδησης περιλαμβάνει, εκτός από την ελευθερία συμμετοχής σε συγκεκριμένη εκκλησία και αποδοχής των θρησκευτικών δογμάτων της, την επιλογή της συμμετοχής, καθώς και του βαθμού συμμετοχής, στις συνδεόμενες με την εκκλησία αυτή τελετουργίες και μυστηριακές πράξεις, ή της πλήρους αποχής απ’ αυτές.

4. «Προαιρετικότητα» και διακρίσεις στο σχολείο

Η διαδικασία της προαιρετικής εξομολόγησης μέσα στο σχολικό χώρο, εμβάλλει σε έντονο προβληματισμό ως προς το αν θα μπορούσε να θεωρηθεί ενσυνείδητη επιλεκτική αποδοχή του μυστηρίου της εξομολόγησης, με την έννοια της ένδειξης του βαθμού συμμετοχής σε μυστηριακές πράξεις ενός δόγματος, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Οι αμφιβολίες αυτές εδράζονται στην αμφισβήτηση και σχετικοποίηση αυτής καθ’ εαυτήν της έννοιας της «προαιρετικότητας» στον σχολικό χώρο. Ακόμη και αν η όλη διαδικασία εμφανίζεται ως προαιρετική, η πρόσκληση ιερέων σε χώρους σχολείων για τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης εντός του σχολικού κτιρίου και ωραρίου μπορεί να έχει ως πιθανή συνέπεια την δημιουργία μιάς πραγματικής κατάστασης οιονεί υποχρεωτικής συμμετοχής στις εν λόγω μυστηριακές πράξεις, καθ’ όσον είναι υπαρκτός ο κίνδυνος στιγματισμού από την σχολική κοινότητα των μαθητών οι οποίοι δεν επιθυμούν να συμμετάσχουν στις πράξεις αυτές. Τη διαπίστωση αυτή δεν αίρει η διάκριση μεταξύ εκδηλώσεων εντασσομένων ή μη στην εν στενή εννοία εκπαίδευση, καθ’ όσον η διάκριση αυτή είναι εκ των πραγμάτων αδύνατο να καταστεί τόσο σαφής στους μαθητές, ώστε εκείνοι να μπορούν να προσαρμόσουν αντίστοιχα τη συναίσθηση «ελευθερίας» τους. Οι παραπάνω προτεινόμενες εκτιμήσεις εδράζονται σε παραδοχές των συναφών ειδικών επιστημών, προφανώς οικείες στα στελέχη των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και οι οποίες συνοπτικά παρατίθενται παρακάτω. Υπάρχει μια σειρά από παράγοντες, που σχετίζονται με την αναπτυξιακή περίοδο της εφηβείας και επηρεάζουν τις σχέσεις και τις αποφάσεις των εφήβων. Για λόγους ψυχικής οικονομίας, ο έφηβος αναζητά ν’ απαλύνει το έντονο άγχος που απορρέει από τις ενδοψυχικές συγκρούσεις και την αμφιθυμία του στη σχέση του με τους γονείς και όσους κατέχουν θέση ανάλογη με αυτούς, επιζητώντας αφ’ ενός την αποδοχή, την ασφάλεια και την αγάπη, αφ’ ετέρου τη διαφοροποίηση ή ακόμα και τη σύγκρουση, προκειμένου να βοηθηθεί στη διαμόρφωση της ταυτότητάς του και τη σταδιακή αυτονόμησή του.

Συνεπώς, ανάλογα με την προσωπικότητα και τον ιδιαίτερο τρόπο που αναδεικνύονται τα παραπάνω στη συμπεριφορά του κάθε εφήβου, υπάρχουν έφηβοι των οποίων η σχέση με τους ενήλικες περνά διαρκώς μέσα από τη σύγκρουση, και άλλοι που κάνουν ο,τιδήποτε προκειμένου να νιώθουν ότι είναι αποδεκτοί και αγαπητοί στους ενήλικες, άσχετα από το αν έχουν διαμορφωμένη προσωπική άποψη και μάλιστα αντίθετη από την επικρατούσα. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ψυχοσυναισθηματική εξέλιξη του εφήβου και την πορεία του προς την ενηλικίωση, άρα προς το να γίνει ελεύθερος, υπεύθυνος και δημοκρατικός πολίτης, αποτελεί και η συμμετοχή του στην ομάδα των συνομηλίκων η οποία παρέχει συναισθηματική ασφάλεια ως προς το «ανήκειν» κάπου και συνήθως μεταφράζεται σε κοινή στάση και κοινές αποφάσεις απέναντι στους ενήλικες με απώτερο στόχο τη διαφοροποίηση από αυτούς. Τηρουμένων των αναλογιών, στη σχολική κοινότητα αναπτύσσεται μια ιδιαίτερη συναισθηματική σχέση μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών, η οποία επηρεάζει τόσο τη μαθησιακή διαδικασία εντός σχολείου, όσο και τις επιλογές και στάσεις των μαθητών εκτός σχολικού πλαισίου και σε βάθος χρόνου. Η σχέση καθηγητή - μαθητή είναι μια σχέση ασύμμετρη, ανισότιμη. Ο καθηγητής κατέχει, γνωρίζει αυτό που ο άλλος, ο μαθητής, δεν κατέχει και επιζητά. Έργο του καθηγητή, κατά τις κρατούσες παιδαγωγικές αντιλήψεις, είναι τόσο η μετάδοση αυτής της γνώσης όσο και η διευκόλυνση των μαθητών στην κατάκτησή της,. Ο καθηγητής, προκειμένου να μεταδώσει στον μαθητή τις γνώσεις που ο ίδιος κατέχει, καλείται να καταλάβει μια θέση αυθεντίας η οποία καθορίζει και τη φύση της σχέσης που θα αναπτύξει ο μαθητής μαζί του. Ο καθηγητής διαισθάνεται ή γνωρίζει ότι, πέρα από το αίτημα για γνώση που απευθύνουν φανερά οι μαθητές, γίνεται αποδέκτης και άλλων αιτημάτων που αφορούν τους ίδιους τους μαθητές και συνδέονται με την ιστορία τους. Για τον εκπαιδευτικό, ο έφηβος είναι ένα αντικείμενο σημαντικών συναισθηματικών επενδύσεων, στο οποίο συχνά προβάλλονται προσωπικές επιθυμίες και αναζητήσεις. Αντίστοιχα, ο εκπαιδευτικός για τον έφηβο, βρίσκεται στη θέση ενός διαφοροποιημένου γονεϊκού προτύπου, στον οποίο μεταβιβάζονται συναισθήματα αγάπης, μίσους, εκτίμησης κ.ο.κ., που μέχρι πρόσφατα απευθύνονταν αποκλειστικά στους γονείς. Παράλληλα, ο έφηβος μαθητής ταλαντεύεται ανάμεσα σε «απαγορευμένες» σκέψεις και συναισθήματα που τον διακατέχουν και την εσωτερίκευση αυτού που θεωρείται αποδεκτό στη σχολική κοινότητα. Σύμφωνα με ευρέως αποδεκτές ψυχολογικές θεωρήσεις, η αμφιθυμία αυτή, που συχνά παίρνει τη μορφή της εσωτερικής σύγκρουσης και εκφράζεται ως άγχος εμπρός στην απώλεια της αγάπης και της αποδοχής από τους εκπαιδευτικούς, επηρεάζει τον έφηβο ως προς τις αποφάσεις του προκειμένου να μη βιώσει την απόρριψή τους. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπ’ όψη τις συναισθηματικές σχέσεις που αναπτύσσονται, θα μπορούσε να γίνει δεκτό ότι το σχολείο απέχει πολύ από του ν’ αντιμετωπίζεται ως ένας χώρος στον οποίο καθένας, απερίσπαστος από κάθε τύπου συναισθηματικές επιρροές, αποφασίζει ελεύθερα για τη συμμετοχή του σε «προτάσεις» που προέρχονται από αυτό και κυρίως σε δραστηριότητες που η διεύθυνση του σχολείου έχει a priori εγκρίνει προκειμένου να τελεσθούν στο σχολείο. Με την έννοια αυτή, η αποκαλούμενη «προαιρετική» συμμετοχή είναι άκρως αβέβαιον αν όντως μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοια, καθώς στην πράξη επηρεάζεται από το ίδιο το πλαίσιο που την εγκρίνει και την επιτρέπει.

Τέλος, η προαιρετική συμμετοχή παρέχει και έδαφος ενδεχόμενων διακρίσεων, δυσμενών ή ευμενών, ενέχει συνεπώς τον κίνδυνο προσβολής της θρησκευτικής ισότητας, που κατοχυρώνεται με τη διάταξη του άρθρου 13 § 1 του Συντάγματος. Πέραν ενδεχόμενης παραβίασης της θρησκευτικής ισότητας, η διάκριση των μαθητών σε εξομολογούμενους και μη θα μπορούσε ενδεχομένως να προκαλέσει αναταραχή μέσα στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής κοινότητας.


5. Δημοσιοποίηση πεποιθήσεων και ιδιωτικότητα

Η προαιρετική συμμετοχή των μαθητών στο μυστήριο της εξομολόγησης θα
μπορούσε να επιφέρει, υπό προϋποθέσεις, προσβολή της αρνητικής θρησκευτικής
ελευθερίας εκείνων των μαθητών, οι οποίοι δεν θα επιθυμούσαν να εκδηλώσουν τις
θρησκευτικές τους πεποιθήσεις με αυτόν τον τρόπο και η επιλογή τους αυτή θα καθίστατο
ορατή. Πράγματι, όσοι μαθητές αρνηθούν να συμμετέχουν στην εκδήλωση αυτή,
αναγκάζονται ν’ αποκαλύψουν εμμέσως, και οιονεί δημόσια, μία πλευρά της ενδιάθετης
στάσης τους απέναντι στο θείο. Ταυτόχρονα διαφοροποιούνται παρά τη θέλησή τους και με
επέμβαση της κρατικής εξουσίας, που εν προκειμένω εκπροσωπείται από το σχολείο, από
εκείνους τους μαθητές που συμμετέχουν στο μυστήριο της εξομολόγησης, ομολογώντας τις
θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Επομένως κάποιος μαθητής, μη συμμετέχοντας στη
διαδικασία της εξομολόγησης, μπορεί ν’ αποκαλύπτει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις,
οπότε θέτει σε διακινδύνευση, κατ’ αυτό τον τρόπο, το δικαίωμά του στην αρνητική
θρησκευτική ελευθερία και το απόρρητο των προσωπικών του δεδομένων, μάλιστα δε ενός
δεδομένου κατ’ εξοχήν «ευαίσθητου» (με την έννοια του ν. 2472/97), δηλαδή του κατά
πόσον κάποιος τυγχάνει όχι απλά χριστιανός, αλλά (κατά την τρέχουσα ορολογία) «καλός
χριστιανός», ήτοι κατά πόσον εφαρμόζει στον ιδιωτικό του βίο τις σχετικές επιταγές
(νηστεία, γενικότερη εγκράτεια, εξομολόγηση κ.ο.κ.) του δόγματος το οποίο πρεσβεύει.
Προκειμένου να τελεσθεί το μυστήριο της εξομολόγησης, ο πιστός επιλέγει με καθαρά
υποκειμενικά κριτήρια τον πνευματικό που ο ίδιος θεωρεί ικανό να κατανοήσει τις σκέψεις
που προτίθεται να μοιραστεί μαζί του, να ανταποκριθεί ποιμαντικά στους
προβληματισμούς του, καθώς και να διαφυλάξει το περιεχόμενο της εξομολόγησης με
πλήρη εχεμύθεια. Η εχεμύθεια, όμως, αφορά όχι μόνο το περιεχόμενο της εξομολόγησης,
αλλά και αυτή καθ’ εαυτήν την συμμετοχή στο μυστήριο. Είναι αμφίβολο, αντίθετα, το
κατά πόσον η σχολική κοινότητα, ως αμιγής χώρος εκπαίδευσης, διαπαιδαγώγησης και
συνύπαρξης, δύναται να πλαισιώσει το μυστήριο αυτό, καθώς αδυνατεί να παρέχει τα
ελάχιστα εχέγγυα εχεμύθειας ως προς τη συμμετοχή σε αυτό. Η περιγραφείσα διαδικασία,
κατά την οποία οι μαθητές προσέρχονται ένας - ένας και το πολύ να λείψουν για 10 με 15
λεπτά από την τάξη τους, μπορεί να μη δημιουργεί προβλήματα στη διεξαγωγή των
μαθημάτων, δεν φαίνεται να παρέχει όμως εξ ίσου απόλυτη διασφάλιση του κατάλληλου
πλαισίου για τη διεξαγωγή του μυστηρίου μακριά από κρίσεις, επικρίσεις και διακρίσεις.


6. Προσωρινά συμπεράσματα

Εν όψει των ανωτέρω, και εφ’ όσον το κρίσιμο ζήτημα είναι η συμβατότητα της
εξομολόγησης με την εκπαιδευτική διαδικασία, η διάταξη του άρθρου 6 § 2 ν. 1566/85 περί
υποχρεωτικής συνειδητοποίησης της βαθύτερης σημασίας του ορθόδοξου χριστιανικού
ήθους μπορεί να θεωρηθεί σύμφωνη με το Σύνταγμα, μόνον αν ερμηνευθεί κατά τρόπο που
να υποχρεώνει μεν το σχολείο να παράσχει τη σχετική δογματική καθοδήγηση, όχι όμως
τον μαθητή να θέσει τη συνείδησή του υπό κάποιον αντίστοιχο έλεγχο της προσαρμογής
της. Πέραν της εν στενή εννοία εκπαιδευτικής διαδικασίας, η διαπίστωση αυτή προφανώς
καταλαμβάνει και όσες «εξωσχολικές» εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα σε δημόσιο και
συλλογικό επίπεδο, δηλαδή εντός του σχολείου, με την παραίνεση αυτού και παρουσία
ολόκληρης της σχολικής κοινότητας. Έτσι, ενώ δεν θ’ αποτελούσε άνευ άλλου τινός
πρόβλημα η πρόσκληση ιερέων (όχι μόνον ενός δόγματος) στα σχολεία προκειμένου ν’
απευθύνουν παραινέσεις ή πληροφορίες στους ορθοδόξους μαθητές (εκτός, βεβαίως, αν
προσελάμβανε διαστάσεις αλλοίωσης αυτής καθ’ εαυτήν της φυσιογνωμίας του σχολείου),
ή η σύσταση προς τους ορθοδόξους μαθητές, εκ μέρους του θεολόγου καθηγητή τους, να
λάβουν μέρος στο μυστήριο της εξομολόγησης ιδιωτικά, ατομικά, εκτός σχολείου, εκτός
ωραρίου και εκτός ελέγχου, αντιθέτως η πρόσκληση ιερέων (με πρωτοβουλία του σχολείου
ή της προϊστάμενης διεύθυνσης, πολλώ δε μάλλον της επιχώριας Μητρόπολης) για να
τελέσουν εξομολόγηση στα σχολεία θα μπορούσε να ελεγχθεί υπό το πρίσμα της
συμβατότητάς της προς τις συνταγματικές διατάξεις που αφορούν τη θρησκευτική
ελευθερία και τους στόχους της εκπαίδευσης. Ομοίως, ενώ δεν θ’ αναγόταν άνευ άλλου
τινός στη σφαίρα ευθύνης της πολιτείας (και στη δυνατότητα παρέμβασης του Συνηγόρου
του Πολίτη) η διοργάνωση ακόμη και συλλογικών μυστηριακών εκδηλώσεων με
πρωτοβουλία μεμονωμένων γονέων ή ακόμη και του Συλλόγου Γονέων ενός σχολείου, η
διάθεση σχολικού χώρου και χρόνου για τέτοιους σκοπούς θα ήταν θεμιτή μόνον εφ’ όσον
ήταν δυνατό να διευθετηθεί με τρόπον ο οποίος να μην καταλείπει κανένα περιθώριο
παρεξήγησης ως προς τη μη σύμπραξη (οργανωτική ή απλώς παραινετική) της διοίκησης
του σχολείου στην κίνηση της διαδικασίας αυτής, και καμμιάν ανησυχία ως προς την
άμεση ή έμμεση έκθεση των εμπλεκομένων μαθητών στη θέα και στο σχολιασμό των
διδασκάλων ή των συμμαθητών τους.
Με την επιφύλαξη, όπως πάντοτε, της συνεκτίμησης τυχόν αντιθέτων επιχειρημάτων
που ενδεχομένως προβληθούν από το Υπουργείο, ο Συνήγορος του Πολίτη καταλήγει κατ’
αρχήν στο συμπέρασμα, ότι ενδεχόμενες διευκρινιστικές ερωτήσεις σχολείων ή
περιφερειακών γραφείων σχετικά με την εφαρμογή της υπ’ αρ. Γ2/6078/6.11.97 εγκυκλίου,
θα πρέπει μάλλον ν’ απαντώνται με επιστροφή στην αρχική και ακριβή έννοια αυτής,
σύμφωνα με την οποίαν απαιτείται άδεια για οποιαδήποτε εξωσχολική εκδήλωση ή
παρουσία εξωσχολικού παράγοντα στον σχολικό χώρο. Κατά την επεξεργασία των
αιτήσεων για χορήγηση τέτοιων αδειών, φαίνεται προτιμότερο ν’ αποφεύγεται η άδεια,
πολλώ μάλλον η πρόσκληση, για τέλεση μυστηριακών τελετουργιών όπως αυτή της
εξομολόγησης, που απαιτεί την συνειδησιακή επιλογή και δημόσια έκφρασή της εκ μέρους
των μαθητών. Τα παραπάνω, βεβαίως, δεν αποτελούν από καθέδρας σύσταση, παρά μόνο
πρόσκληση σε προβληματισμό, στο πλαίσιο του οποίου είναι ευπρόσδεκτος κάθε αντίλογος
νομικού αλλά και παιδαγωγικού περιεχομένου. Η αυτονόητη αλλ’ αναγκαία αυτή
διευκρίνιση δεν ανάγεται μόνο στην εξ ορισμού διαμεσολαβητική φύση των παρεμβάσεων
του Συνηγόρου του Πολίτη, αλλ’ επί πλέον, ειδικά σε περιπτώσεις όπως η προκείμενη,
απορρέει από τη συναίσθηση του γεγονότος ότι τα συγκεκριμένα ακανθώδη θέματα
άπτονται διάχυτων και παραδεδομένων αντιλήψεων, των οποίων η αμφισβήτηση, εφ’ όσον
κριθεί αναγκαία εν όψει των συγχρόνων αξιώσεων του κράτους δικαίου, δεν μπορεί παρά
να εκτυλίσσεται με κοινωνική υπευθυνότητα και προσοχή.
Παρακαλούμε για τις απόψεις σας επί των ανωτέρω, παραμένουμε στη διάθεσή σας
για κάθε διευκρίνιση και σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για τη συνεργασία.

• Το πλήρες κείμενο : www.synigoros.gr/docs/Diamesolavisi_20.10.pdf
• Η εγκύκλιος 76992/Γ2/27.7.2006

Το μυστήριο της εξομολόγησης στα σχολεία

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
υπ’ αρ. πρωτ. 76992/Γ2/27.7.2006
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Με αφορμή ερωτήματα που τέθηκαν στο Υπουργείο Παιδείας από διευθυντές σχολείων, από γονείς μαθητών και από εκκλησιαστικές αρχές σχετικά με το μυστήριο της εξομολόγησης στα σχολεία, σας γνωστοποιούμε τα ακόλουθα:

Η τέλεση του μυστηρίου της εξομολόγησης, ενός από τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας, προϋποθέτει διακριτικότητα, ήρεμο περιβάλλον και κατάλληλη ψυχική προετοιμασία. Επιπλέον, λόγω της ιδιαίτερης σημασίας του μυστηρίου, το οποίο σημειωτέον δεν αποτελεί μέρος της γνωστικής διαδικασίας ούτε ξεχωριστή δραστηριότητα που υπάγεται στο μάθημα των θρησκευτικών, η τέλεσή του απαιτεί την εκούσια και συνειδητή προσέλευση του μαθητή, καθώς και την επιλογή κατάλληλου ιερέα, ο οποίος να ανταποκρίνεται στις υποκειμενικές πνευματικές του ανάγκες.

Για τους παραπάνω παιδαγωγικούς αλλά και θεολογικούς λόγους, κι επειδή στα σχολεία δεν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος ώστε να εξασφαλίζεται γαλήνη και εχεμύθεια κατά την τέλεση του μυστηρίου, η εξομολόγηση δεν μπορεί να τελείται μέσα στις σχολικές μονάδες.

Επισημαίνεται ότι ο Διευθυντής του Σχολείου, εφόσον λάβει γνώση από τον ενοριακό εφημέριο ότι τελείται το μυστήριο της εξομολόγησης ειδικά για τους μαθητές στους ναούς της
περιοχής, το ανακοινώνει στο σχολείο».


Πηγή: www.synigoros.gr/docs/Diamesolavisi_20.10.pdf

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού με απλά λόγια

Όλα τα παιδιά έχουν δικαιώματα που προβλέπονται από νόμους και διεθνείς συμβάσεις.

Το σημαντικότερο κείμενο για τα δικαιώματα των παιδιών, είναι η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989 που την έχουν υπογράψει 191 χώρες και είναι νόμος στην χώρα μας.

Η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
με απλά λόγια

1: ορισμός
“Παιδιά” θεωρούνται όλα τα κορίτσια και τα αγόρια από 0 έως 18 ετών.

2: απαγόρευση διακρίσεων
Όλα τα παιδιά είναι ίσα. Έχουν δικαίωμα να τα αντιμετωπίζουν χωρίς διακρίσεις λόγω της φυλής, του φύλου, της γλώσσας, της θρησκείας, των απόψεων, της περιουσίας, της κατάστασης, των ιδιαίτερων αναγκών ή της εμφάνισής τους.

3: το συμφέρον του παιδιού
Όταν οι μεγάλοι παίρνουν αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, πρέπει να υπολογίζουν πριν από όλα το συμφέρον των παιδιών. Η Πολιτεία πρέπει να προστατεύει και να φροντίζει τα παιδιά, αν οι γονείς τους δεν μπορούν να το κάνουν.

4: μέτρα της Πολιτείας
Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εφαρμόζονται τα δικαιώματα των παιδιών.

5: ρόλος γονέων και κηδεμόνων
Οι γονείς ή οι κηδεμόνες ενός παιδιού είναι υπεύθυνοι να το μεγαλώνουν έτσι ώστε να αναπτύσσονται οι ικανότητές του και να το βοηθούν να μάθει και να ασκεί τα δικαιώματά του.

6: δικαίωμα στη ζωή
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στη ζωή, την επιβίωση και την ανάπτυξη.

7: όνομα και ιθαγένεια
Δικαίωμα κάθε παιδιού είναι να γράφεται στο ληξιαρχείο με τη γέννησή του και να έχει όνομα, επώνυμο και ιθαγένεια, δηλαδή να ανήκει σε μια χώρα.

8: ταυτότητα
Η Πολιτεία πρέπει να βοηθά τα παιδιά να διατηρούν την ταυτότητα, την ιθαγένεια και τις οικογενειακές τους σχέσεις.

9: ζωή και επικοινωνία με τους γονείς
Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να ζει μαζί με τους γονείς του, εκτός αν αυτοί ζουν χωριστά, αν δεν μπορούν να το φροντίσουν ή αν πρέπει να απομακρυνθεί από αυτούς για το καλό του. Όταν ζει μακριά από τους γονείς του, το παιδί έχει δικαίωμα να τους βλέπει και να επικοινωνεί μαζί τους, εκτός αν αυτό είναι αντίθετο με το συμφέρον του.

10: οικογενειακή επανένωση
Αν ένα παιδί ζει σε διαφορετική χώρα από τους γονείς του, έχει δικαίωμα να ξανασμίξει μαζί τους και να μείνουν στο ίδιο μέρος.

11: παράνομες μετακινήσεις στο εξωτερικό
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε παράνομη απομάκρυνσή τους από τη χώρα στην οποία ζουν.

12: ελευθερία γνώμης
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Οι μεγάλοι πρέπει να ακούν και να παίρνουν σοβαρά υπόψη τους τη γνώμη των παιδιών για θέματα που τα αφορούν, ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητά τους.

13: ελευθερία έκφρασης
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να αναζητούν, να μαθαίνουν και να μεταδίδουν πληροφορίες και ιδέες, και να εκφράζονται ελεύθερα, μέσα από τον γραπτό ή προφορικό λόγο, την τέχνη ή άλλους τρόπους, αρκεί να σέβονται τα δικαιώματα των άλλων.

14: ελευθερία σκέψης και θρησκείας
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να σκέφτονται ελεύθερα και να πιστεύουν σε μια θρησκεία.

15: ελευθερία συνάντησης και ομαδικής συνεργασίας
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να συναντιόνται, να συνεργάζονται και να συμμετέχουν σε συγκεντρώσεις, αρκεί να μην παραβιάζουν τα δικαιώματα των άλλων.

16: ιδιωτική ζωή
Κανείς δεν μπορεί να επεμβαίνει αυθαίρετα ή παράνομα στην ιδιωτική ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία ενός παιδιού, ούτε να προσβάλλει την τιμή και την υπόληψή του.

17: πληροφόρηση
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να μαθαίνουν τι συμβαίνει γύρω τους από τα μέσα ενημέρωσης (εφημερίδες, ραδιόφωνο, τηλεόραση, ηλεκτρονικά μέσα). Η Πολιτεία πρέπει να ενθαρρύνει τα μέσα να διαδίδουν χρήσιμες πληροφορίες και να προστατεύουν τα παιδιά από ό,τι μπορεί να τα βλάψει.

18: ευθύνες και υποστήριξη γονέων
Οι γονείς ή κηδεμόνες ενός παιδιού έχουν τη ευθύνη της ανατροφής και της ανάπτυξής του. Η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθά σε αυτή την αποστολή και να εξασφαλίζει τη δημιουργία υπηρεσιών φροντίδας για τα παιδιά.

19: βία, παραμέληση, εκμετάλλευση
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από κάθε μορφή βίας, προσβολής, παραμέλησης, εγκατάλειψης, σωματικής, ψυχολογικής, πνευματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης, όσο βρίσκονται στην ευθύνη των γονιών ή των κηδεμόνων τους ή άλλων προσώπων στα οποία αυτοί τα έχουν εμπιστευθεί.

20: εναλλακτική επιμέλεια
Όταν ένα παιδί δεν ζει με την οικογένειά του ή αυτή δεν μπορεί να το φροντίσει, έχει δικαίωμα ειδικής προστασίας και βοήθειας, μέσα από θεσμούς όπως η υιοθεσία, η φιλοξενία σε ανάδοχη οικογένεια ή σε κατάλληλη στέγη / ίδρυμα.

21: υιοθεσία
Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει όλα τα απαραίτητα μέτρα ώστε μια υιοθεσία που γίνεται στην ίδια χώρα ή σε άλλη, να είναι σύμφωνη με το νόμο και να λαμβάνεται υπόψη πάνω απ’ όλα το συμφέρον του παιδιού.

22: παιδιά πρόσφυγες
Τα παιδιά πρόσφυγες, που έχουν φύγει μόνα ή συνοδευόμενα από τους δικούς τους από την πατρίδα τους επειδή εκεί κινδύνευαν, έχουν δικαίωμα ειδικής προστασίας και απολαμβάνουν όλα τα δικαιώματα που έχουν και τα άλλα παιδιά.

23: παιδιά με αναπηρίες
Τα παιδιά με σωματικές ή πνευματικές αναπηρίες έχουν δικαίωμα να ζουν σε συνθήκες που εγγυώνται την αξιοπρέπειά τους και ευνοούν την αυτονομία τους. Να απολαμβάνουν ειδική φροντίδα και να συμμετέχουν ισότιμα στην εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή.

24: υγεία και ιατρικές υπηρεσίες
Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προληπτική φροντίδα της υγείας τους και όταν αρρωσταίνουν να χρησιμοποιούν τις απαραίτητες ιατρικές υπηρεσίες για τη θεραπεία τους.

25: επανεξέταση αναδοχής
Όταν ένα παιδί τοποθετείται σε ένα ίδρυμα ή μια ανάδοχη οικογένεια, η Πολιτεία πρέπει να παρακολουθεί και να ελέγχει αν το φροντίζουν σωστά και αν απολαμβάνει όλα τα δικαιώματά του.

26: κοινωνική πρόνοια
Τα παιδιά έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν την κατάλληλη κοινωνική φροντίδα και ασφάλιση.

27: ανάπτυξη και επίπεδο ζωής
Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα σε ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής: να έχουν φαγητό, ρούχα και να ζουν σε ένα ασφαλές σπίτι, ώστε να έχουν ομαλή σωματική, πνευματική, ψυχική, ηθική και κοινωνική ανάπτυξη. Αν οι γονείς τους δεν μπορούν να τους τα προσφέρουν, η Πολιτεία πρέπει να τους βοηθάει.

28: εκπαίδευση
Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να πηγαίνουν στο σχολείο και να έχουν ίσες ευκαιρίες σε αυτό.
Η Πολιτεία πρέπει να παίρνει μέτρα ώστε τα παιδιά να γράφονται και να μη διακόπτουν το σχολείο. Τα μέτρα για τη σχολική πειθαρχία πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των μαθητών.

29: σκοποί εκπαίδευσης
Η εκπαίδευση πρέπει να βοηθάει τα παιδιά να αναπτύσσουν τις ικανότητες και την προσωπικότητά τους και να μαθαίνουν να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους διαφορετικούς πολιτισμούς και το φυσικό περιβάλλον.

30: μειονότητες
Τα παιδιά που ανήκουν σε εθνικές, γλωσσικές ή θρησκευτικές μειονότητες, έχουν δικαίωμα να έχουν τη δική τους πολιτιστική ζωή, να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους και να ασκούν τη θρησκεία τους.

31: ελεύθερος χρόνος και ψυχαγωγία
Όλα τα παιδιά έχουν δικαίωμα να ξεκουράζονται, να έχουν ελεύθερο χρόνο, να παίζουν, να ψυχαγωγούνται και να ασχολούνται με πράγματα που τους ενδιαφέρουν.

32: παιδική εργασία, οικονομική εκμετάλλευση
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την οικονομική εκμετάλλευση και οποιαδήποτε επικίνδυνη εργασία μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την εκπαίδευση, την υγεία ή την ανάπτυξή τους. Η Πολιτεία πρέπει να ρυθμίζει, σύμφωνα με τις διεθνείς συμβάσεις, τα κατώτατα όρια ηλικίας, τα ωράρια και τις συνθήκες εργασίας για ανηλίκους όπως και την επιβολή ποινών σε όσους τα παραβιάζουν.

33: ναρκωτικά
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από την παράνομη χρήση ναρκωτικών ουσιών αλλά και να μη χρησιμοποιούνται στην παραγωγή και τη διακίνησή τους.

34: σεξουαλική βία και εκμετάλλευση
Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να προστατεύει τα παιδιά από κάθε μορφή σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης, όπως ο εξαναγκασμός σε σεξουαλική δραστηριότητα, η πορνεία και η πορνογραφία.

35: απαγωγή και εμπορία παιδιών
Τα κράτη παίρνουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εμποδίσουν τις απαγωγές, την πώληση και το δουλεμπόριο των παιδιών.

36: άλλες μορφές εκμετάλλευσης
Τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από οποιαδήποτε άλλη μορφή εκμετάλλευσης που μπορεί να βλάπτει την ευημερία τους.

37: βασανιστήρια και στέρηση ελευθερίας
Κανένα παιδί δεν πρέπει να υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή άλλη απάνθρωπη ή εξευτελιστική τιμωρία. Η θανατική ποινή και η ισόβια φυλάκιση απαγορεύεται να επιβάλλονται σε παιδιά. Η σύλληψη και κράτηση ανηλίκων πρέπει να είναι σύμφωνη με το νόμο, να έχει την ελάχιστη δυνατή χρονική διάρκεια και να ανταποκρίνεται στην ανάγκες της ηλικίας τους.

38: ένοπλες συρράξεις
Σε περίπτωση πολέμου, τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται. Απαγορεύεται να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες παιδιά κάτω των 15 ετών.

39: επανένταξη παιδιού-θύματος
Η Πολιτεία πρέπει να φροντίζει τα παιδιά που είναι θύματα παραμέλησης, κακομεταχείρισης, εκμετάλλευσης ή πολέμων για να ξεπερνούν τα τραύματά τους και να συμμετέχουν φυσιολογικά στην κοινωνική ζωή.

40: δικαιοσύνη / ποινική μεταχείριση
Κάθε παιδί ύποπτο, κατηγορούμενο ή καταδικασμένο για μια παράνομη πράξη έχει δικαίωμα να το αντιμετωπίζουν με αξιοπρέπεια, ανθρωπισμό και σεβασμό στις ανάγκες του, να ενημερώνεται για την υπόθεσή του σε γλώσσα που καταλαβαίνει και να έχει νομική βοήθεια για να μπορεί να υπερασπίζεται τον εαυτό του.

41: ευνοϊκότερες ρυθμίσεις
Αν οι νόμοι μιας χώρας προστατεύουν καλύτερα τα δικαιώματα των παιδιών από ό,τι αυτή η Σύμβαση, τότε πρέπει να εφαρμόζονται εκείνοι.

42: γνωστοποίηση
Τα κράτη έχουν υποχρέωση να κάνουν γνωστά στους μεγάλους και στα παιδιά τις αρχές και το περιεχόμενο αυτής της Σύμβασης.

43-54: εφαρμογή και έλεγχος
Μια ειδική Επιτροπή στον ΟΗΕ παρακολουθεί την εφαρμογή της Σύμβασης σε όλα τα κράτη που την έχουν υπογράψει. Οι κυβερνήσεις οφείλουν
να στέλνουν εκθέσεις κάθε πέντε χρόνια και η Επιτροπή, αφού τις εξετάσει, τους στέλνει παρατηρήσεις και προτάσεις της.


Το πλήρες κείμενο:
http://www.unicef.gr/reports/symb.php

Το έντυπο:
http://www.synigoros.gr/0-18/downloads/entipo_simbasi_ex.pdf

Η απαλλαγή μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών

Δελτίο Τύπου 17.11.2008

Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει δεχτεί τον τελευταίο καιρό αναφορές πολιτών, οι οποίοι
επισημαίνουν ότι σε αρκετά σχολεία της χώρας, για την απαλλαγή των μαθητών από το
μάθημα των Θρησκευτικών, αξιώνεται από τους γονείς τους η ρητή θετική ή αρνητική
δήλωση σχετικά με το θρήσκευμά τους. Με την ευκαιρία αυτή ο Συνήγορος του Πολίτη
διευκρινίζει ότι:

Σύμφωνα με τις ισχύουσες πρόσφατες εγκυκλίους του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (συγκεκριμένα, τις
91109/Γ2/10.7.2008 και 104071/Γ2/4.8.2008), οι οποίες δεν θέτουν νέο κανόνα, αλλά απλά
ερμηνεύουν τον νόμο, οι μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν
να απαλλάσσονται από το μάθημα των Θρησκευτικών, εφόσον οι γονείς ή κηδεμόνες τους
(όταν οι μαθητές είναι ανήλικοι) ή οι ίδιοι οι μαθητές (όταν είναι ενήλικοι) υπογράψουν και
προσκομίσουν στο σχολείο υπεύθυνη δήλωση, στην οποία θα αναφέρουν την επιθυμία
απαλλαγής τους για λόγους συνείδησης, χωρίς να δηλώνεται ο λόγος της συγκεκριμένης
αυτής επιλογής.

Επειδή ωστόσο νεότερη εγκύκλιος του ΥΠ.Ε.Π.Θ. (η Φ12/977/109744/Γ1/26.8.2008), με
θέμα «Απασχόληση μαθητών» προκάλεσε σύγχυση σχετικά με το ποιοι δικαιούνται να
υποβάλλουν την παραπάνω δήλωση, οδηγώντας μάλιστα ορισμένους σε παρερμηνεία του
ίδιου του περιεχομένου της απαιτούμενης δήλωσης, ο Συνήγορος του Πολίτη θυμίζει ότι το
Υπουργείο Παιδείας προέβη στην έκδοση των παραπάνω δύο εγκυκλίων, όπως ρητά
αναφέρεται στη δεύτερη εξ αυτών, «εναρμονιζόμενο με τις αποφάσεις του
Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των ανεξαρτήτων αρχών
της χώρας μας». Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι η αξίωση γνωστοποίησης
πεποιθήσεων ως προϋπόθεση άσκησης δικαιώματος είναι αθέμιτη.
Η δυνατότητα απαλλαγής μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών για λόγους συνείδησης δεν αναιρεί τον υποχρεωτικό χαρακτήρα του μαθήματος του Θρησκευτικών στο σχολείο.

Επιβάλλεται ωστόσο να υπάρχει, όσο το μάθημα των Θρησκευτικών θα διατηρεί τον
ομολογιακό χαρακτήρα που προβλέπει η οικεία νομοθεσία. Δεδομένου, συνεπώς, του
ομολογιακού χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών, δεν είναι συνταγματικώς θεμιτό
η απαλλαγή για λόγους συνείδησης να εξαρτάται από οποιασδήποτε μορφής –θετική ή
αρνητική- δήλωση θρησκεύματος. Δικαίωμα δε απαλλαγής από το μάθημα αυτό δεν έχουν
μόνο οι «αλλόθρησκοι ή ετερόδοξοι», αλλά όλοι οι μαθητές, ανεξάρτητα από τις
θρησκευτικές τους πεποιθήσεις, όταν οι γονείς τους ή οι ίδιοι –όταν είναι ενήλικοι- επικαλούνται λόγους συνείδησης με υπεύθυνή τους δήλωση .

Ο Συνήγορος του Πολίτη έθεσε την παραπάνω διευκρίνιση υπόψη του ΥΠ.Ε.Π.Θ. με επιστολή
του (14.11.2008) ζήτησε δε από τις διευθύνσεις των σχολικών μονάδων, στις οποίες
παρατηρήθηκαν συναφή προβλήματα, την πιστή εφαρμογή του νόμου.


Πηγή: www.synigoros.gr/pdf_01/7086_1_pr_thrisk17_11_08.pdf

Το έντυπο της αίτησης απαλλαγής

Κυκλοφορία βιβλίων, περιοδικών και εντύπων στα σχολεία

Εγκύκλιος Γ1/1459/09-12-1993 ΥΠ.Ε.Π.Θ.
Γ1/1459/09-12-1993 ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Με αφορμή ερωτήματα αλλά και καταγγελίες που φθάνουν καθημερινά στο ΥΠ.Ε.Π.Θ., σχετικά με την κυκλοφορία βιβλίων, περιοδικών και εντύπων στο χώρο των σχολείων , σας κάνουμε γνωστά τα ακόλουθα:

1. Δεν επιτρέπεται η σύσταση ή με οποιοδήποτε τρόπο διάθεση από τους εκπαιδευτικούς για λογαριασμό τους ή για λογαριασμό άλλων, βοηθητικών βιβλίων, περιοδικών, εντύπων κ.λ.π. Ως χώρος του σχολείου νοείται όχι μόνο αυτός του κτιρίου αλλά και του προαυλίου και των εισόδων αυτού.

2. Οι διάφορες θετικές απαντήσεις που δίνονται από το ΥΠ.Ε.Π.Θ. σε συγγραφείς βιβλίων ή άλλων εντύπων, αφορούν την απόφαση της αρμόδιας επιτροπής να συμπεριλάβει το βιβλίο του στον κατάλογο για τις βιβλιοθήκες των σχολείων σύμφωνα με το άρθρο 43 του νόμου 1566/85 και δεν είναι έγκριση κυκλοφορίας και διάθεσής τους.

3. Απαγορεύεται η είσοδος ιδιωτών στο χώρο του σχολείου για τη σύσταση, πώληση, δωρεάν διανομή ή και για διαφήμιση κάθε είδους εντύπου.

4. Κάθε άλλη διάταξη που αντίκειται σ` αυτά που καθορίζονται παραπάνω καταργείται.

5. Της παρούσας να λάβουν γνώση ενυπογράφως όλοι οι εκπαιδευτικοί.

Πηγή: http://dide.xan.sch.gr/newsite/noms-s.php?id=1972

Εφημερία Εκπαιδευτικών - Επιτήρηση μαθητών

Γ1/776/28-09-2000 ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Εγκύκλιος Γ1/776/28-09-2000 ΥΠ.Ε.Π.Θ.

Με αφορμή ερωτήματα που υποβάλλονται στο Υπουργείο Παιδείας και επισημάνσεις που διατυπώνονται για τα παραπάνω θέματα σας κάνουμε γνωστό ότι η εφημερία των εκπαιδευτικών αποτελεί σημαντικό στοιχείο της λειτουργίας των σχολείων και ορίζεται από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 του ΠΔ 20/98, ο έλεγχος σχολαστική εφαρμογή των οποίων αποτελεί καθημερινή υποχρέωση του διευθυντή του σχολείου.
Επισημαίνουμε ότι κατά την σύνταξη των κανόνων εφημερίας ο σύλλογος διδασκόντων μπορεί να συμβουλευτεί ενδεικτικό πίνακα που περιλαμβάνεται σε προγενέστερη απόφαση και ίσχυε πριν από την έκδοση του ΠΔ 201/98, ο οποίος (πίνακας) έχει ως εξής:

"Ενδεικτικός πίνακας κανόνων εφημερίας":

(1) Οι εφημερεύοντες προσέρχονται στο σχολείο 15` πριν την έναρξη των μαθημάτων και αποχωρούν 5` μετά την λήξη αφού φύγουν όλοι οι μαθητές.

(2) Ελέγχουν την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων και της αυλής.

(3) Φροντίζουν για την σύνταξη των μαθητών στην πρωινή προσευχή.

(4) Είναι αρμόδιοι για την τήρηση του ωραρίου διδασκαλίας και των διαλειμμάτων (κουδούνι).

(5) Συνεργάζονται με τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς για την αποχώρηση όλων των μαθητών από τις αίθουσες κατά τα διαλείμματα και κατά την λήξη του διδακτικού ωραρίου.

(6) Επιτηρούν τους μαθητές στα διαλείμματα κατανέμοντας μεταξύ των (οι εφημερεύοντες εκπαιδευτικοί) τους χώρους, ώστε να υπάρχει παντού επίβλεψη, η οποία είναι απαραίτητη για την ασφάλεια των μαθητών.

(7) Ελέγχουν τον αύλειο χώρο, ώστε να αποτρέπεται η προσέγγιση ή η είσοδος ατόμων που δεν έχουν σχέση με την σχολική κοινότητα και δεν είναι δικαιολογημένη η εκεί παρουσία τους.

Παρακαλούμε της παρούσης εγκυκλίου να λάβουν ενυπόγραφα γνώση όλοι οι εκπαιδευτικοί των σχολείων.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Το Π.Δ. 20/98 το οποίο αναφέρεται η εγκύκλιος αυτή αφορά τη Α΄/μια Εκπαίδευση

Πηγή: http://dide.xan.sch.gr/newsite/noms-s.php?id=1923